چکیده:
بر اساس دیدگاه امام خمینی(ره) صحت و علو مضامین، محک درستی یا نادرستی احادیث تفسیری شمرده می شود، نه صحت سند یا ذکر آن در منابع حدیثی معتبر. بر این اساس، امام خمینی در نقل روایات تفسیری تاکیدی بر نقل از منابع اصلی و دست اول ندارند. هرچند بخش اعظم احادیث موجود در آثار ایشان، در منابع حدیثی معتبر امامیه آمده است، اما در عین حال بخشی از احادیث منقول در آثار ایشان در دوره های پسین شهرت یافته اند و در منابع اولیه امامیه یافت نمی شود و باید آن ها را در کتاب های عرفانی و اخلاقی شیعه جست وجو کرد. دسته ای دیگر از روایات تفسیری موجود در آثار امام را باید در منابع روایی اهل سنت جست وجو کرد و بخش دیگر، احادیثی است که غالبا دارای مضامین عرفانی است و نمی توان در منابع دست اول حدیثی شیعه و حتی اهل سنت، اثری از آن یافت. این دسته از روایات غالبا در آثار عرفانی، اخلاقی و تفسیری اهل سنت یافت می شود؛ هر چند بعضی از این احادیث، بعدا به کتب شیعه نیز راه پیدا کرده است. بررسی و دسته بندی منابع حدیثی امام در نقل روایات تفسیری، موضوع این نوشتار است.
According to Imam Khomeini's views، the reliability and loftiness of themes is considered as the benchmark for adequacy and inadequacy of exegetical hadiths and not the reliability of documents or its citation in the authentic hadith sources. Accordingly، Imam Khomeini does not emphasize on original and first-hand sources in transmission of the exegetical hadiths. Although most of hadiths، which have been cited in his works، are found in reliable hadith sources، some others are not found and have been popular in the next periods. They should be searched for in the Gnostic moral Imami Shia books. Another group of exegetical hadiths cited by Imam Khomeini in his works should be sought in Sunni hadith sources. Final group consists of hadiths with mystical themes that are not found in the primary sources، and even the Sunni hadith sources. These hadiths are often found in mystical، ethical and exegetical works of Sunni people، although some of them found their way into Shi`a books in the later periods. The present paper is concerned with investigation and classification of Imam Khomeini’s hadith sources in transmission of the exegetical hadiths.
خلاصه ماشینی:
"دستهای دیگر از روایات تفسیری موجود در آثار امام را باید در منابع روایی اهلسنت جستوجو کرد و بخش دیگر، احادیثی است که غالبا دارای مضامین عرفانی است و نمیتوان در منابع دست اول حدیثی شیعه و حتی اهلسنت، اثری از آن یافت.
<FootNote No="249" Text=" نمونههای دیگر: قلب المؤمن عرش الرحمن: شرح چهل حدیث، ص 480؛ إن الصورة الإنسانیة أکبر حجة الله علی خلقه و هی الکتاب الذی کتبه بیده و هی الهیکل الذی بناه بحکمته و هی مجموع صور العالمین و هی المختصر من اللوح المحفوظ و هی الشاهد علی کل غائب و هی الحجة علی کل جاحد و هی الطریق المستقیم إلی کل خیر و هی الصراط الممدود بین الجنة و النار: با اغماض از اختلاف نقل: التعلیقة علی الفوائد الرضویه، ص 53؛ شرح دعاء السحر، ص 7 و 147؛ اللهم أرنی الاشیاء کما هی: آدابالصلوة، 11؛ تقریراتفلسفه، ج2، ص 84؛ صحیفه امام، ج19، ص225؛ یتلاعبون فیها بالنار: تقریرات فلسفه، ج3، ص 476؛ الناس نیام فإذا ماتوا انتبهوا: تفسیر سوره حمد، ص 125؛ صحیفه امام، ج18، ص 446؛ شرح چهل حدیث، ص 373؛ یابن آدم خلقت الاشیاء لاجلک و خلقتک لأجلی: تفسیر سوره حمد، ص 44؛ نحن الکلمات التامات: تقریرات فلسفه، ج1، ص 22؛ ج2، ص 347 و 352؛ جزنا و هی خامدة: تفسیر سوره حمد، ص 237؛ تقریرات فلسفه، ج1، ص 22؛ شرح حدیث جنود عقل و جهل، ص 46؛ صحیفه امام، ج3، ص 235؛ ان اولیائی تحت قبابی لا یعرفهم غیری: با اغماض از اختلاف نقل: آدابالصلوة، ص 322؛ سر الصلوة معراج السالکین و صلوة العارفین، ص 96 و 102."