چکیده:
مدیریت مشارکتی شهری رویکرد نوینی است که در پاسخ به ضعف روشهای مدیریت شهری سنتی پدیدار گردیده است اما وابستگی زیادی به عوامل زمینه ساز از جمله فرهنگ جامعه و ایجاد نهادها و تشکلهای مردمی و قانونی و تهیه ساختار و چارچوب لازم در مدیریت شهری دارد که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین در این مقاله سعی شد تا عوامل زمینه ساز مدیریت مشارکتی کلانشهر مشهد در سه عامل فرهنگ مردم، میزان رضایت مردم از عملکرد فعلی سازمان شهرداری و میزان فراهم بودن مقتضیات مدیریت مشارکتی مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق، تبیینی و بر اساس مطالعات میدانی و ابزار پرسشنامه و نمونه گیری خوشه ای در سه منطقه مشهد (شامل مناطق1،6 و8) و با تکمیل 386 پرسشنامه از شهروندان و 31 پرسشنامه از مدیران شهرداری انجام گرفت و به منظور تحلیل نیز از نرم افزار Spss و آزمون t و توکی (Tokey) بهره گیری گردید. نتایج بیانگر آن است که میزان مشارکت، فرهنگ مشارکت و میزان رضایت از عملکرد شهرداری در وضعیت فعلی، در سطح پایینی قرار دارد. در زمینه رضایت از عملکرد شهرداری، میانگین منطقه 6 پایین تر از سایر مناطق بوده و با توجه به همبستگی بین این عامل و میزان مشارکت، سطح مشارکت در آن در سطح پایین تری قرار دارد. همچنین میزان فراهم بودن مقتضیات مدیریت مشارکتی اندکی بالاتر از متوسط برابر با 3.0124 قرار گرفته و اثبات شده است که مقتضیات مدیریت مشارکتی از سوی مدیران شهرداری، فراهم گردیده است اما نیاز به اقدامات بیشتر دارد. لذا مدیریت شهری باید درراستای پیشبرد مشارکت مردم و مدیریت مشارکتی، ابتدا در جهت فرهنگ سازی، بهبود عملکرد خود و جلب رضایت شهروندان، اقداماتی را به عمل آورد و پس از فراهم نمودن پیش زمینههای مشارکت، میتوان انتظار داشت که نتایج مؤثری از مدیریت مشارکتی در شهر مشهد حاصل آید.
خلاصه ماشینی:
"تحلیل عوامل زمینه ساز مدیریت مشارکتی در کلانشهر مشهد محمدرحیم رهنما:اکرم مهرورز:غلامرضا عباسزاده: دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران * دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران دریافت: 13/9/1391 - پذیرش: 18/3/1392، صص 188-169 چکیده واژههای کلیدی: 1- مقدمه 1-1- طرح مسأله مشارکت شهروندی، فراهم آوردن فرصتهایی برای شهروندان است تا در فرآیند تصمیم گیری حکومتی یا برنامه ریزی، نقش ایفا کنند (Glass,1979,182) اما مشارکت مطلوب، به گونه ای است که شهروندان را قادر میسازد تا تصمیمات و خروجیهای برنامه ریزی را شکل دهند و در عین حال، سطح توانمندی اجتماعی و سیاسی آنها را افزایش میدهد (Laurian,2004,55).
شکل 2- فرآیند مدیریت مشارکتی (Sheehan,1998,24) با توجه به فرآیند فوق، از آنجا که در این مقاله، تحلیل عوامل زمینه ساز مشارکت مدنظر است، در ابتدا وضعیت موجود مشارکت شهروندان مورد بررسی قرار میگیرد و سپس عوامل زمینه ساز در سه بعد فرهنگ مشارکت (شامل آمادگی مردم برای مشارکت، مشارکت غیررسمی و میزان حساسیت مردم به امور شهر)، رضایت از عملکرد شهرداری و فراهم بودن مقتضیات مدیریت مشارکتی (فراهم بودن سازوکارهای مشارکت و تعهد مدیریت شهری به مشارکت) مورد تحلیل قرار میگیرد تا مدیران و مسئولین شهری بتوانند با توجه به این نتایج، مشارکت را به صورت رسمی و فرمالیزه درآورده و در دستیابی به مدیریت مشارکتی از آن بهره جویند.
در مجموع با توجه به میزان مشارکت پایین شهروندان و نامناسب بودن وضعیت عوامل زمینه ساز در شهر مشهد، مدیریت شهری باید در راستای پیشبرد مشارکت مردم و مدیریت مشارکتی، ابتدا در جهت فرهنگ سازی، بهبود عملکرد خود و جلب رضایت شهروندان، اقداماتی را به عمل آورد و پس از فراهم نمودن پیش زمینههای مشارکت، میتوان انتظار داشت که نتایج مؤثری از مدیریت مشارکتی در شهر مشهد حاصل آید."