چکیده:
این مقاله می کوشد شبکه مفهومی زیبایی در قرآن کریم را شناسایی کرده، مولفههای کلیدی زیبایی و زیبانمایی را از آن استنباط و دلالتهای آن برای حیطه هدفگذاری برنامهریزی درسی را استخراج کند. در این پژوهش برای تامین اهداف فوق از روش توصیفی- تحلیلی محتوای متن استفاده و سپس یافتههای تحقیق توسط صاحبنظران به کمک اجرای پرسشنامه اعتباریابی شدهاست.
بر مبنای این پژوهش دلالتهای استخراج شده از شبکه مفهومی زیبایی در قرآن کریم برای حیطه هدفگذاری برنامه درسی در دو دسته قابل تقسیم هستند که مهمترین آنها عبارتند از: 1. درک، باور و توجه به زیبایی های حق، کلام حق، جهان آفرینش (اعم از آفاق و انفس) به منزله تجلیات حق؛ زیباییهای اعتقادی و عملکردی برای نورانی کردن درون و برون؛ تزیین زشتیها توسط شیطان؛ زشتیهای اعتقادی و عملکردی به عنوان عامل ظلمانی شدن درون و برون؛ 2. پرورش مهارتهای رضایتمندی از خالق زیباییها؛ لذت بردن از زیباییهای حق، کلام او، جهان آفرینش (اعم از آفاق و انفس) به منزله تجلیات او؛ لذت بردن از زیباییهای اعتقادی و عملکردی؛ تنفر از زیباییهای کاذب اعتقادی و عملکردی ظلمتآفرین؛ تعامل عاطفی و معنوی با زیباییها؛ توانمندیهای مشاهده غیر عینی و غیر مادی (درک باطنی)؛ پرورش مهارتهای تولید مصنوعات زیبا؛ پرورش فضایل اخلاقی و تهذیب نفس و پرهیز از رذایل اخلاقی.
Formation of aesthetic conceptual network، inferring the key parameters of aesthetic and extraction of the implications for curriculum planning are the main aims of this research. To reach the aims، the methodology used is documentary−analytic of content analysis and then the findings are validated through an expert−consulted questionnaire in the field. The implications are as follows: (1) comprehending،believing، and paying attention to the beauty of God، the words of God، the creation (whether macrocosm or introversion) in order to manistefation of God، functional and doctrinal beauty to brighten the inside and outside، decoration of vices by Satan، functional and doctrinal vices as the factors affecting the darkness of inside and outside; (2) development of satisfaction skills form the creator of beauties، enjoying the beauty of the God، the words of God، and the creation of the world in order to manifest، enjoying functional and doctrinal beauties، hatred of darkening pseudo functional and doctrinal−beauties، emotional and spiritual interaction with beauties، empowering of non−material nonobjective observation (internal discernment)، empowering the skills for production of beautiful products، development of moral virtues and refinement of self and avoiding moral vices.
خلاصه ماشینی:
بر مبنای این پژوهش دلالتهای استخراج شده از شبکه مفهومی زیبایی در قرآن کریم برای حیطه هدفگذاری برنامه درسی در دو دسته قابل تقسیم هستند که مهمترین آنها عبارتند از: 1.
تحقیقاتی نیز در رابطه با اهداف آموزشی ایران انجام شد که برای پژوهش حاضر، از آنجا که در آنها به بعد هنری و زیباییشناختی توجه شده، حائز اهمیت است: نائینی در پژوهشی (1359) با عنوان هدفها و فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی بر اساس برداشتی از قرآن، نهجالبلاغه، اخبار و احادیث، اهداف آموزش و پرورش را بر اساس این منابع احصا کردهاست که برخی از آنها به مباحث تربیت زیبایی-شناسانه مرتبط است که عبارتند از: پرورش قدرت مشاهده و تفکر، طبیعتشناسی برای خداشناسی، برآوردن اصلیترین نیاز انسان یعنی عشق و محبت به قدرت و زیبایی پروردگار متعال، احترام و رسیدگی و احسان به پدر و مادر، مهر و رحمت آوردن به خردسالان و ضعیفان.
رهنما به سفارش سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی در پروژه تحقیقاتی (1384)، با عنوان بررسی ویژگیهای انسان مطلوب از نظر کاربرد آن در برنامههای درسی مقاطع مختلف تحصیلی در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، از میان هفت ویژگی احصا شده به ویژگی زیباییشناختی نیز پرداخته است.
درک، باور به کفر به منزله پوشاننده زیبایی حقیقی در عرصه وجود و زیبانمایی اعمال زشت و ایجاد کننده ظلمت و تنفر و پرهیز از آن؛ و نیز با توجه به زیرمؤلفه «شرک» (مؤلفه 9−2)، دو دلالت زیر استخراج میشود: 34.