چکیده:
بر اساس مبانی نظری موجود و مطالعات انجام شده، عوامل بسیاری از جمله نرخ تورم، درآمد مالیاتی دولت، رشد شهرنشینی، رشد اقتصادی و سایر متغیرها بر توزیع درآمد اثر دارند. به دلیل افزایش نرخ شهرنشینی در دهه های اخیر و همچنین به لحاظ اهمیت اجتماعی و اقتصادی مسئله توزیع درآمد، بررسی اثر رشد شهر نشینی بر توزیع درآمد در کشور از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر شهرنشینی بر توزیع درآمد است. برای این منظور با استفاده از داده های مربوط به سال های 1351 الی 1389 و به کارگیری روش اقتصاد سنجی علاوه بر مورد آزمون قرار دادن نظریه u وارونه کوزنتس در ارتباط با توزیع درآمد، به بررسی اثر شهر نشینی بر توزیع درآمد در کشور پرداخته شد. نتایج نشان داد که اثر رشد شهرنشینی بر توزیع درآمد به شکل یک رابطه غیر خطی بوده و به روند صنعتی شدن جامعه و تبعات ناشی از رشد شهر نشینی بستگی دارد. این مطالعه نشان داد رشد شهر نشینی ابتدا باعث کاهش نابرابری اقتصادی می شود و پس از یک حد معین، نابرابری اقتصادی را افزیش می دهد. همچنین مطالعه حاضر نظریه کوزنتس مبنی بر شکل u وارونه ارتباط بین رشد اقتصادی و توزیع درآمد را مورد تایید قرار می دهد.
خلاصه ماشینی:
"مشکل عدم توزیع مناسب درآمد غالبا از دید مسایل عدالت اجتماعی و فقر مورد توجه قرار میگیرد و همین امر موجب شده است تا راهحلهای کوتاهمدت برای رفع این مشکل توصیه شود؛ درحالیکه پدیده نابرابری درآمد به خاطر مقاومت نیروهای درونی، پایداری از خود نشان میدهد و اجرای سیاستهای کوتاهمدت و بدون شناخت عوامل تاثیرگذار، پیامدهای نامطلوبی بر توزیع درآمد و رشد اقتصادی به دنبال دارد.
در این مطالعه دو فرضیه مطرح است: الف) فرضیه کوزنتس مبنی بر شکل U وارونه ارتباط بین رشد اقتصادی و توزیع درآمد را تأیید میکند؛ ب) افزایش نرخ شهرنشینی باعث افزایش نابرابری درآمد میشود.
در ارتباط با اثر مهاجرت شهری- روستایی و شهرنشینی بر توزیع درآمد که مهمترین متغیر مورد مطالعه در این تحقیق است، مطالعات بسیاری انجام و نظرهای مهمی مطرح شده است.
بر اساس مطالعات نظری و کاربردی انجام شده، بخش کشاورزی و تولیدات روستایی نقش مهمی در نحوه توزیع درآمد دارد؛ به شکلی که ضریب جینی بهدست آمده مربوط به مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی نیز این فرضیه که درآمدهای بهدست آمده از بخش کشاورزی به شکل مناسبتری میان طبقات مختلف درآمدی توزیع میشود را مورد تأیید قرار میدهد (صادقی و مهرگان، 1379).
در این بررسی از ضریب جینی بهعنوان شاخص نابرابری استفاده شده است و متغیرهای مستقل عبارتند از: سرانه تولید ناخالص داخلی، سهم شهرنشینی از جمعیت، نسبت درآمد قابل تصرف از ساکنان شهری و درآمد خالص از ساکنان روستایی و متغیر کنترل میباشند."