چکیده:
پیشرفت تحصیلی و عوامل موثر بر آن سال هاست که مورد توجه متخصصان آمـوزش و پـرورش قـرار گرفتـه است . با توجه به آشکار شدن اهمیت پیشرفت تحصیلی در دنیای امروز، شناسـایی و بررسـی عوامـل ومتغیـرهـای موثر بر آن حائز اهمیت فراوان است ، لذا هدف مقالة حاضر طراحی و ارزیابی مدل علی پیشرفت تحصیلی بر مبنـای تحلیل روابط شیوة ادراک والدین و انگیزش تحصیلی با پیشرفت تحصیلی است . جامعة پژوهش ، کلیة دانش آموزان پایة اول دبیرستان شهرستان سنندج هستند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده ٣٢٩ دانش آموز به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع مطالعات همبستگی و خاصا مدل یابی معادلات ساختاری و ابزار پـژوهش عبارت از است مقیاس انگیزش پیشرفت تحصیلی فرم دبیرستان ولرنـد، بلیز،بریـر و پلتیـر (١٩٨٩)، مقیـاس ادراک والدین " گرولنیک ، دسی و ریان (١٩٧٧) برای سنجش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از میـانگین دانـش آمـوزان در نیم سال دوم به عنوان ملاک استفاده شد. برای تعیین پایایی ابزار از آلفای کرانباخ (انگیزش پیـشرفت تحـصیلی برابر با ٠/٨٧١ و ادراک والدین برابر با ٠/٨٩١ ) استفاده شد. هم چنین برای تعیین روایـی ابـزار از تحلیـل عـاملی تاییدی استفاده شد که نتایج ، بیانگر مناسب بودن ابزار است . تحلیل داده ها در سـطح توصـیفی (میـانگین ، انحـراف استاندارد ) و در سطح استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون ، تحلیل عاملی تاییدی و تحلیـل مـسیر) توسـط نـرم افزار لیزرل ٨/٥٠ صورت گرفت .نتایج بیانگر آن هستند که :١-متغیرهای انگیزش درونی ، حمایـت از خودمختـاری ، گرمی و درگیری اثر مثبت ، مستقیم و معناداری در سطح ٠/٠١ بر متغیر پیـشرفت تحـصیلی دارنـد و متغیـرهـای بی انگیزگی و انگیزش بیرونی اثری منفی ، معکوس و معنادار در سطح ٠/٠١ بر متغیر پیـشرفت تحـصیلی دارنـد.٢- متغیرهای حمایت از خودمختاری ، گرمی ، درگیری و انگیزش درونی اثرات مثبـت ، مـستقیم و معنـاداری در سـطح ٠/٠١بر یکدیگر بر طبق روابط ساختاری مدل پـژوهش و اثـرات منفـی و معکـوس و معنـادار در سـطح ٠/٠١ بـر متغیرهای بی انگیزگی و انگیزش بیرونی طبق روابط ساختاری مدل پژوهش هستند. با توجه به بررسی اثـرات کـل متغیرهای مستقل تحقیق بر متغیر وابسته ، متغیرها را بر حسب بیشترین اثر می توان بـه شـرح زیـر ارائـه نمـود:٣- متغیر حمایت از خودمختاری والدین (٠/٨٤٨)، درگیری والدین (٠/٨٢٠)،انگیـزش درونـی (٠/٥٤١)، گرمـی والـدین (٠/٥٣٥)، بی انگیزگی (٠/٤٩٨-) و انگیزش بیرونی (٠/٤٤٥-).٤-در مـورد بـرازش مـدل سـاختاری بـین متغیـرهـا می توان گفت : اولا مجموع متغیرهای مستقل قادر به تبیین ٥٨ درصد واریانس متغیر پیـشرفت تحـصیلی هـستند .ثانیا" در مدل ساختاری پژوهش حاضر مقدار خی دو به دست آمده برابر با ١٠٢/٢٢ است که ایـن مقـدار در سـطح ٠/٠٥ معنادار نیست و حاکی از برازش مدل با داده ها است .
خلاصه ماشینی:
روش پژوهش از نوع مطالعات همبستگی و خاصا مدل یابی معادلات ساختاری و ابزار پـژوهش عبارت از است مقیاس انگیزش پیشرفت تحصیلی فرم دبیرستان ولرنـد، بلیز،بریـر و پلتیـر (١٩٨٩)، مقیـاس ادراک والدین " گرولنیک ، دسی و ریان (١٩٧٧) برای سنجش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان از میـانگین دانـش آمـوزان در نیم سال دوم به عنوان ملاک استفاده شد.
پیشینة تحقیقات انجام شده پژوهش های چندی به بررسی رابطة شیوه های والدین باانگیزش پرداخته اند:تحقیقات نشان داده است که حمایت از خودمختاری ، رابطة مثبت با انگیزش درونی (گرولنیک وریان ١٩٨٩، هاگر٤ و همکاران ٢٠٠٧، آتاوی ٥ و برای ٢٠٠٤، ایلی ٢٠٠٣ به نقل از سونز ٢٠٠٥، گوی و همکاران ١٩٩٤، ونس تن کست و همکاران ٢٠٠١، شیرکف وریان ٢٠٠١، دسی و همکاران ١٩٩٣، گرولنیک و همکاران ، ١٩٩٧ گینزبورگ و برونستاین ١٩٩٣ پلتیر و همکاران ٢٠٠١) و رابطة منفی با انگیزش بیرونی (هاگر و همکاران ٢٠٠٧، ونس تن کست و همکاران ٢٠٠٦، گینزبورگ وبرونستاین ١٩٩٣، ونس تن کست و همکاران ٢٠٠٥، پلتیر و همکاران ٢٠٠١) و بی انگیزگی دارد( ونس تن کست و همکاران ٢٠٠٥، پلتیر و همکاران ٢٠٠١).
ب : یافته های مبتنی بر فرضیات پژوهش فرضیة اول : متغیر درگیری والدین دارای اثر مستقیم و مثبت بر انگیـزش درونـی و پیشرفت تحصیلی و اثر مستقیم و منفی بر انگیزش بیرون و بی انگیزگی دارد.
Parent and Teacher Autonomy Support in Russian and US Adolescents: Common Effort and Academic Motivation.
Examining the Motivational Impact of Intrinsic versus Extrinsic Goal Forming and Autonomy Supportive versus Internally Controlling Communication Style on Early Adolescents Academic Achievement.