چکیده:
پرسش این است:
رسانه ها آئینه واقعیت اند یا خالق آن؟ به دیگر سخن، آیا آنچه ما امروز به عنوان واقعیت می شناسیم، روایت های برساخته به وسیله رسانه ها هستند یا واقعیت محض اند؟ پاسخ، اما چندان ساده نیست. بسته به اینکه رسانه ها از کدام منظر، تحلیل می شوند، گزینه های متفاوتی پیش روی قرار می گیرند.
بسیاری، بزرگترین نقش و قدرت رسانه را «واقعیت سازی»، میدانند؛ بدین معنی که تمام واقعیات جهان ما، رسانهای هستند و اصلا امری به نام «واقعیت محض» وجود ندارد. انسان، دنیا را از طریق رسانه ها حس می کند، پس واقعیت در واقع همان «روایت واقعیت» است.
حال که چنین است و رسانه ها آئینه واقعیت نیستند، تا چه اندازه می توان به واقعیت وانموده (شبیه سازی شده) از سوی رسانه ها اتکا کرد؟ چه میزان از این روایات، واقعی و چه میزان ساختگی هستند؛ این روایات آیا همه واقعیت هستند یا ...
این مقاله در پی معرفی و در عین حال، نقد مفهومی به نام «فرا واقعیت» است که توسط «ژان بودیار»، اندیشمند پست مدرن فرانسوی ابداع شد و ناظر به نقش رسانه ها در بهره گیری از نمادها و نشانه ها برای خلق فراواقعیت است، اما در عین حال، به این نکته توجه دارد که فناوری های نوین ارتباطی، همچون ارتباطات رایانه ای و شبکه های مجازی، در ذات خود می توانند با تنوع بخشی به روایتگری ها از واقعیت و در هم شکستن هژمونی، سلطه و انحصار رسانه های قدرتمند از یکسو، امکان مقایسه و درک واقعیت را برای انسان فراهم آورند و از سوی دیگر، قدرت تخدیری یا ایجاد خلسه ارتباطی و خلق واقعیت غیرواقعی را کاهش دهند.
آنچه این مقاله بر مبنای مطالعات اسنادی و به مدد بررسی دیدگاهها و مرور نظریه های ارتباطی، به عنوان معیار درنظر می گیرد، جایی میان واقعیت و تخیل است؛ یعنی گذر از منطق «ارسطویی» (صفر و یک) و برگزیدن منطق «فازی». پس این مقاله، نه ایده آلیسم افراطی که ناظر بر فردی و ذهنی بودن واقعیت و نداشتن حضور خارجی است را برمی گزیند و نه رئالیسم محض را که هر واقعیتی را داری مصداقی در بیرون می داند. رویکرد این مقاله جایی میان این دو سر طیف است؛ یعنی واقعیت وجود دارد، اما محض نیست. بلکه روایتها از واقعیت هستند که به آن شکل می دهند.
The question is whether the media reflect the reality or create it? In the
other word the reality we know is the narratives manipulated by media or
the pure reality?
Many scholars believe that reality-making can be considered as the most
important role of media as the reality around us is media-made not sheer
reality.
If the media do not reflect the reality as it is, in what extents one can rely on
represented reality made by media and how can one distinguish between
manipulated and pure reality?
This article examines the concept of "Hyper Reality" developed by French
postmodern philosopher Jean Baudrillard which indicated the role of media
in using sign and symbols to deflect the reality and make their own reality
which is called represented reality. Hyper reality is used in semiotics and
postmodern philosophy to describe a hypothetical inability of consciousness
to distinguish reality from fantasy, especially in technologically advanced
postmodern cultures. Hyper reality is a means to characterize the way
consciousness defines what is actually "real" in a world where a multitude
of media can radically shape and filter an original event or experience. This
article introduces the hyper reality and the role of media in creating hyper
realities. The article then presents some examples of hyper reality in our
world and interprets them.