چکیده:
یکی از فضاهایی که به تبع گسترش روزافزونشان در طراحی های شهری زمینه ساز گسترش وضعیت های مجرمانه هستند، فضای پارکینگ های عمومی، خصوصا در کلان شهرها است. مناسب ترین شیوه در پیشگیری از جرم در این مکان ها استفاده از اصول طراحی محیطی در پیشگیری از جرم (CPTED) است که طراحی عالی و موثری در ساخت محیط است و می تواند با کاهش بزهکاری و ترس از جرم باعث ارتقای کیفیت زندگی شود. از این رو مقاله حاضر با تطبیق دقیق این اصول با معیارهای طراحی فضای پارکینگ ها می تواند به عنوان منبع مناسبی برای طراحان شهری، مهندسان ساختمانی، موسسات امنیتی و صاحبان مجتمع های بزرگ مسکونی و تجاری در جهت همکاری مناسب در پیشگیری از جرم و نیز یک منبع ارزیابی ایمنی در طراحی های ساختمانی به حساب آید. بنابراین در راستای طراحی محیطی پیشگیرانه از وقوع جرم در بخش اول، جرائم محتمل در فضای پارکینگ ها و چگونگی و علل آن بررسی شده و در بخش دوم و سوم، برنامه ای جامع برای سنجش و گزینش مولفه های امنیت در فضای پارکینگ ها با تکیه بر خصایص ایمنی فعال و غیرفعال ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
زيرا فضاهاي پارکينگي شامل فضاي وسيع و با ارزش مالي زياد و سطح فعاليت و تردد کم ميباشند و در فرض فقدان طرحهاي ايمني مناسب ، محيطي عـالي بـراي مجرمان جهت انجام طيف گستردهاي از جرائم عليه اموال و حتي اشخاص است و البته اين امر در مورد پارکينگ هاي طبقاتي مصداق بيشتري دارد.
بنابراين بايد گفت CPTED به طور معنيدار و عمدهاي ميتواند ترس و خطر ارتکاب جرم را کاهش دهد و بر خلاف نگرشي که در آن براي جلوگيري از انجام جرائم از وسايل ايمني مشخصي مثل قفل ، نرده، درب هاي ايمني و گشت هاي امنيتي وغيره استفاده ميشود، پيشگيري از جرم از طريق طراحي محيطي بـا هـدف اسـتفاده حـداکثري از فضـاها و بـدون دخالت در فضاي نرمال و با کاربرد آسان ميتواند کيفيت محيط زندگي را براي جلوگيري از جرائم افزايش دهد؛ به طوريکه رعايت اين اصول نسبت به هزينه هاي حقـوق و مزايـاي پرسنل امنيتي وغيره از ارزش و صرفه اقتصادي قابل توجهي نيز برخوردار اسـت ، خصوصـاً 1.
در اين زمينه طرح امنيتي به طور خلاصه شامل انتخاب طراحي ساخت صحيح ، مصالح و ابزار، سيستم هاي برخورد و رويارويي و ساير الزامات ايمني فعال و غيرفعال است ، امـا بـا وجود اين ، به دليل اين که بسياري از مالکان شخصي و طراحان معماري با اصول CPTED آشنا نيستند، تمامي فضاهاي پارکينگي با توجه کم و يا بدون توجه به موضوع تأمين امنيـت وفق اين اصول طراحي شدهاند و زمان کوتاهي اسـت کـه ايـن امـور در شـکل برنامـه هـاي آموزشي معماري تخصصي جاي گرفته اند.