چکیده:
از ابتــدای دهه ١٣٠٠ خورشــیدی ، حرکت هــای آزادی خواهانه در بحریــن رو به اوج گذاشت . این حرکت ها که بر محور مبارزه با استعمار و استبداد و نیز پیوند با سرزمین مادری مردم بحرین ، یعنی ایران ، استوار بود، در سال ١٣٠٢ خورشیدی در آستانه تبدیل به جنبشی سرتاســری قرار گرفت . اما اســتعمار انگلیس تلاش کرد با شعله ور ساختن آتش اختلافات مذهبی مســیر خیزش مردم بحرین را منحرف سازد. سرانجام نیز ابعاد تلاش آزادی خواهانه مردم بحرین آن چنان گســترده شــد که منجر به اشــغال نظامی بحرین به وسیله انگلیسی ها گردید. اشغال بحرین سرآغاز عصری تازه در استعمار بحرین است . هدف اصلی استعمار در این عصر ایرانی زدایی از بحرین و نیز سرکوب هر حرکت آزادی خواهانه مردم بحرین بود. اما دستاوردهای استعمار چندان عمده نبودند بلکه مردم بحرین با گذر از همگی تهدیدات به تلاش خود برای آزادی سرزمین شان و همبستگی با میهن مادری شان ادامه می دهند.
خلاصه ماشینی:
براي نمونه روزنامه شفق سرخ چاپ تهران مقاله اي به تاريخ اول مهرماه ١٣٠١ با عنوان «بحرين کجاست و مال کيست ؟» به چاپ رساند و در اين مقاله تصريح کرد: چه ســبب دارد کــه دولت انگليس مي خواهد ما را از تصرف يــک قطعه از خاک طبيعي خود ممانعت کند؟ دولت انگليس با کدام مجوز قانوني مي خواهد مهم ترين و زرخيزترين جزيره ايران را بلع نمايد؟١ در دي ماه ١٣٠١، بيش از چهل نفر از فارسي زبانان بحرين که در زمره مشاهير بحرين بودند، با ارسال نامه اي به مجلس شوراي ملي خواستار تأسيس اداره گمرک ايران در بحرين ، تأسيس مدرسه فارسي و نيز اختصاص يک نماينده در مجلس شوراي ملي براي بحرين شدند.
در سال ١٣٠٢ خورشيدي نيز مردم بحرين از طريق سران قبايل و احزاب و شخصيت هاي بانفوذ و تأثيرگذار اين سرزمين ، تل ش کردند از سويي توجه دولت ايران را به مسائل بحرين جلب نمايند و از سوي ديگر هم با اقدامات اعتراضي همچون مهاجرت از بحرين مخالفت خود را با سياست هاي اشغالگرانه انگلستان نشان بدهند.
ايران دولت ايران در مورد تحول ت سال ١٣٠٢ خورشيدي بحرين سياست مشخصي نداشت و اصول زماني مي توانست به نداي مردم آنجا پاسخ دهد و براي اعمال حاکميت خود وارد عمل شود که اول داراي قوه و قدرت نظامي و سياسي کافي براي اعمال اين حاکميت بود؛ و ثانيا انگيزه اي هم براي اين کار مي داشت .