چکیده:
پارکها و فضاهایسبز مختص بانوان، به عنوان یکی از مهمترین مراکز خدمات رفاهی و تفریحی بوده است که علاوه بر جنبه بهداشتی و روانی، در توسعه پایدار شهری و بهبود کیفیت زندگی بانوان از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عملکرد پارکهای بانوان شهر تبریز با توجه به معیارهای کاربری اراضی (کالبدی) و اجتماعی میباشد. در این راستا عملکرد پارکهای بانوان تبریز با استفاده از مدل AHP، از نظر معیارهای کاربری اراضی شهری (دسترسی، سازگاری، همجواری) و معیارهای اجتماعی (محرمیت و نیازهای بانوان) مورد ارزیابی قرارگرفت. بررسی شعاع دسترسی بیانکننده این واقعیت است که پارکهای بانوان موجود تبریز تمام محدوده شهر را تحت پوشش قرار نمیدهند و نیاز به مکانیابی و ایجاد پارکهای بانوان جدید وجود دارد اما بررسی سازگاری پارکهای بانوان با کاربریهای همجوار حاکی از این واقعیت است که این پارکها از نظر سازگاری در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارند. در بررسی معیارهای اجتماعی نیز مشخص شد که از منظر کاربران این پارکها از نظر شاخص محرمیت وضعیت مناسبی ندارند و از ساختمانهای مسکونی بلندمرتبه مجاور قابل مشاهده هستند. ولی بررسی شاخص نیازهای بانوان نشان داد که این پارکها در برآورده کردن نیازهای مختلف بانوان (همانند کاهشوزن و تناسب اندام، احساسآرامش، افزایش کارایی، افزایش روحیه شادی و نشاط ،ایجاد و تقویت جمعهای دوستانه، تقویت اعتماد به نفس، توانمندسازی) عملکرد مطلوبی داشتهاند. در کل نتایج نشانگر آن است که: بیشتر پارکهای بانوان تبریز دارای تناسب عملکردی متوسط (6/66) میباشند و 4/33 درصد دارای تناسب بسیار پایین میباشند.
Women’s parks and green spaces are one of the important welfare and recreational centers. These parks play an important role in urban sustainable development and improvement of women’s quality of life in addition to meeting their health and mental needs. This research aims to evaluate the performance of women’s parks in Tabriz based on the land usage and social criteria. For doing so، women’s parks in Tabriz were investigated by AHP model based on urban land usage criteria (availability، compatibility، neighborhood، etc.) and social criteria (privatization and women needs). This investigation indicates that Tabriz women’s parks are not covered in all areas and construction of new women’s parks is necessary. Compatibility of these parks is located in relatively good condition from compatibility point of view and neighborhood usage. According to the social criteria، the users believe that these parks lack optimal privacy index and they are seen from surrounding tall buildings. The studies of the women needs showed that these parks have optimal performance in meeting women needs (weight loss، calmness، increase of efficiency and joyfulness، empowerment of friendly gatherings and self-esteem). In general، the results showed that most of the women’s parks in Tabriz have 66.6% medium functional fitness and % 33.4 low fitness indexes.
خلاصه ماشینی:
"تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق : ارزیابی تناسب عملکردی پارکهای بانوان در این پژوهش بر اساس معیارهای کالبدی و اجتماعی در قالب ٩ شاخص و بر اساس روش AHP صورت گرفته است ، نتایج حاصله نشانگر تأیید فرضیه اول و دوم و رد فرضیه سوم میباشد.
ارائه پیشنهادها: - ایجاد پارکهای بانوان جدید برای بهینه سازی میزان دسترسی شهروندان به این نوع پارکها بویژه در مناطقی از سطح شهر تبریز که به لحاظ شعاع دسترسی به پارکهای بانوان دارای مشکلاتی میباشند؛ - برنامه ریزی جهت مکان گزینی بهینه پارکهای بانوان ؛ - با توجه به اینکه یکی از مهم ترین عوامل موفقیت پارکهای بانوان برگزاری کلاسهای آموزشی و ورزشی میباشد، افزایش تعداد و تنوع هر چه بیشتر این کلاس ها میتواند موجب استقبال بیشتر بانوان از این پارکها گردد؛ - با توجه به اینکه بانوان عموما با کودکان خود به این پارکها مراجعه میکنند، پیشنهاد میشود مکانهای بازی مناسب برای کودکان در این پارکها ایجاد و تجهیز شود؛ - توجه به تفاوت های ظریفی که در زنان نسبت به مردان مشاهده میشود در طراحی پارکهای بانوان مشاهده نمیشود و مبلمان موجود در پارکهای بانوان ، هیچ تفاوتی با پارکهای دیگر ندارد و در واقع تنها تفاوت پارک بانوان حصار اطراف آن است ، بنابراین پیشنهاد میشود در طراحی مبلمان پارکهای بانوان نیازهای ویژه بانوان در نظر گرفته شوند."