چکیده:
توجه به مقوله فرهنگ در حیطه سیاست امر تازه ای است. عمده مباحث مطرح شده در رابطه با فرهنگ سیاسی در جامعه علمی ایران مبتنی بر تز کلاسیک آلموند و وربا یعنی بحث «فرهنگ مدنی» بوده است. نوشتار حاضر در راستای واکاوی پیوند فرهنگ و سیاست، تاکید خود را بر بررسی گونه شناسی فرهنگ سیاسی مبتنی بر تز نوپدید اینگلهارت و ولزل (2005؛ 2009) نهاده است. این نوشتار از نظر کنترل شرایط پژوهش یک بررسی پیمایشی، از نظر وسعت پهنانگر و از نظر زمانی، مقطعی است (نیمه دوم سال 1388). جامعه آماری آن کلیه افراد بالای 18 سال شهر سنندج و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، 340 نفر تعیین شده است. پرسشنامه طراحی شده با روایی سازه های مناسب (بر اساس ضریب آلفای کرونباخ) برحسب نسبت سن، منطقه محل سکونت و تحصیلات افراد توزیع شده است. نتایج تحقیق حاکی از وجود نوع فرهنگ سیاسی مستعد دموکراسی در میان مردم ساکن سنندج است. نتایج همچنین نشان از وجود رابطه مثبت میان انتخاب رویکرد متساهلانه قومی در ابعاد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و نوع دموکراتیک فرهنگ سیاسی دارند.
خلاصه ماشینی:
لاری دیاموند (٢٠٠٠؛ ٢٠٠٤) آیلسا هندرسون (٢٠٠٥؛ ٢٠٠٧) و رونالد اینگلهارت (٢٠٠٥؛ ٢٠٠٩) از جمله محققانی هستند که در سال های اخیر مطالعات نظری و تجربی متفاوتی درباره وضعیت فرهنگ سیاسی جوامع فصلنامه علمی-پژوهشی مختلف انجام داده اند.
ظهور جامعه فراصنعتی فرایند عمدة دوم تغییر فرهنگی را شکل میدهد: به جای عقلانیت ، تمرکزگرایی و بوروکراتیک فصلنامه علمی-پژوهشی شدن ، روند جدید در جهت افزایش تأکید بر استقلال فردی و ارزش های ابراز وجود است » (اینگلهارت و ولزل ، ٢٠٠٥: ٧٢).
بر این اساس افراد دارای نوع دموکراتیک فرهنگ سیاسی از ارزش های فرامادی برخوردار بوده ؛ نگرش مثبتی نسبت به برابری جنسیتی داشته ؛ بر ویژگیهای استقلال و خودمختاری فردی تأکید نموده و رویکرد متساهلانه ای در برخورد با «غیر» دارند (اینگلهارت ـ ولزل ، ٢٠٠٥: ١٣٢).
آنها بر این باورند که هویت های قومی آلترناتیو اصلی برای وابستگیهای ملی بوده و محتمل ترین منبع تنوع سیستماتیک در فرهنگ سیاسی هر کشوری به شمار میآیند و چنین نتیجه میگیرند که «تأثیر میزان توافق بر ارزش های سیاسی بنیادی میان اعضای گروه های مختلف قومی در جوامع چندقومی بر نحوه عملکرد نهادهای دموکراتیک و نیز فرایند دموکراتیزاسیون جوامع در حال گذار احتمالا بسیار مهم باشد» (همان : ٦٩).
آنها با هدف توجه به ارتباط مفهومی بین فرهنگ و قومیت مبتنیبر فصلنامه علمی-پژوهشی وابستگی قومی، مذهبی، نژادی یا زبانی به سنجش میزان اختلاف در ارزش های سیاسی ناشی از تفاوت های قومی نزدیک شدند و در این باره تأکید میکنند که «تفاوت در حمایت از رویکردهای قومی ...
همان گونه که در جدول نمایان است ، میان ابعاد مختلف شاخص های رویکرد قومی و پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی افراد و نوع دموکراتیک فرهنگ سیاسی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.