چکیده:
مهریه یکی از مهم ترین آثار مالی عقد ازدواج است که در قرآن و روایات حدی برای آن در نظر گرفته نشده است. به تبع آن در قانون مدنی هم تعیین آن منوط به تراضی طرفین میباشد. مقدار مهر هرچه باشد مرد به حکم قانون ملزم به پرداخت آن میشود و ریشه قراردادی ندارد. در ضمن عقد ازدواج نیز مثل سایر عقود میتواند شروطی از جانب طرفین مطرح شود. این شروط یا در رابطه با خود عقد هستند و یا در رابطه با مهریه. در این مقاله شروطی که در ضمن قرارداد مهریه مطرح میشود، مثل عندالمطالبه یا عندالاستطاعه بودن، را بررسی خواهیم کرد و به تحلیل ماهیت هر کدام از لحاظ فقهی و حقوقی تفاوتهای بین این دو شرط و آثار مترتب بر آن خواهیم پرداخت.
Dowry is one of the most important financial consequences of marriage contract which has been considered no limit for it by Quran and narrations. With respect to it، its determination in civil law is subject to two parties consent. How the dowry should be? husband is obligated to pay it according to the law and does not have contractual basis. It can be presented any legal terms within dowry like other contract. These terms may be within contract or about dowry. In this paper، we consider the terms that may be put forward inside dowry contract and analyses of these terms from legal and jurisprudence viewpoints and relate differences between two parties and their consequences.
خلاصه ماشینی:
"به عنوان مثال میتوان آن را به مثابه تعیین اجل برای مهریه دانست و این یک شرط ضمنی است که موجب سقوط حق حبس زن خواهد شد، و زوجه تنها در صورتی میتواند از حق حبس استفاده کند که ثابت نماید زوج به هنگام عقد استطاعت داشته است.
مثلا درمورد اعسار زوج بدون بررسی وتحقیق دقیق حکم صادر میکنند و فردی را که مکنت و سرمایه دارد را معسر اعلام مینمایند و از این راه مهریه قسط بندی میشود، البته درخود قسط بندی هم اشکالات فراوانی وجود دارد، ازجمله اینکه ضمانت اجرایی مناسبی ندارد و ممکن است مردی که ماه اول بدهیاش را پرداخته، ماه دوم پرداخت نکند و باز زوجهای خواهد ماند که برای احقاق حقش باید دوباره به دادگاه مراجعه کند ومدت زمان زیادی ازوقتش ر در راهروهای دادگاه سپری کند.
<FootNote No="13" Text="- در نظر مشورتی شورای عالی قضایی راجع به دادگاه مدنی خاص,تاریخ 3/7/1363 در جواب این سؤال که اگر مهریه حال باشد با عدم قدرت زوج بر پرداخت مهریه بصورت نقد وکسر نمودن از حقوق بطور اقساط, آیا زوجه تا وصول کلیه مهریه حق امتناع از تمکین دارد؟ آمده است:زوجه تا وصول مهریه حق امتناع از تمکین و استحقاق نفقه را با توجه به ماده 1085 قانون مدنی دارد.
نکته قابل ذکر دیگر این است که باوجود مهریههای سنگین اگر زوجه ازحق حبسی که در فقه (شهیدثانی،الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، 2،367) و در ماده 1086 قانون مدنی برای وی لحاظ شده استفاده کرد؛ چون ما نکاح رایک قرارداد معاوضی نمیدانیم و شوهرحق حبسی نخواهد داشت<FootNote No="16" Text="- درحالی که اگرمعاوضی بود."