چکیده:
تجارت خارجی از موضوع های مهمی است که از اهمیتی ویژه ، در اقتصاد هر کشور برخوردار بـوده اسـت . از طرف دیگر یکی از هدف های مهم در جامعه ، برقراری عدالت اقتـصادی اسـت کـه بعـد مهمـی از آن را عدالت در زمینه توزیع درآمد تشکیل می دهد. این مسئله زمانی دارای اهمیت است که بتـوان تـاثیر سـاختار تجارت را در بین هر یک از دهک های درآمدی بررسی نمود. بر همین اساس ، در مقالـه حاضـر بـه بررسـی تاثیر تجارت خارجی بر ضریب جینی هر دهک بر اساس دو مدل VAR وVECM پرداخته و از داده هـای سری زمانی سال ١٣٥٨-١٣٨٨ استفاده شده است . نتایج این مطالعه نشان می دهـد در کوتـاه مـدت ، افـزایش تجارت خارجی ضریب جینی را در تمام دهک ها کاهش و توزیـع درآمـد را عادلانـه تـر مـی کنـد. البتـه در کوتاه مدت ، شدت اثر تجارت خارجی بر روی ضریب جینی در دو دهک بـا درآمـد بـالا و پـایین بـیش از سایر دهک های درآمدی می باشد. در بلند مدت ، بین تجـارت خـارجی و ضـریب جینـی در شـش دهـک پایینی رابطه مستقیم وجود دارد و در چهار دهک بالایی این رابطه معکـوس اسـت . ایـن رابطـه معکـوس در دهک های بالایی روبه افزایش است ؛ به طوری که در دهک دهم بیشترین شدت را به خود می گیرد.
خلاصه ماشینی:
بر همین اساس ، در مقالـه حاضـر بـه بررسـی تأثیر تجارت خارجی بر ضریب جینی هر دهک بر اساس دو مدل VAR وVECM پرداخته و از داده هـای سری زمانی سال ١٣٥٨-١٣٨٨ استفاده شده است .
بـه همـین دلیـل سابقه تحقیق را برای مطالعات خارجی و داخلی به دو بخش تقسیم می شود در بخـش اول بـه تـأثیر تجارت بر توزیع درآمد پرداخته می شود و در بخش دوم به رابطه بین شاخص های کـلان و توزیـع درآمد توجه شده است .
رابطه تجارت و توزیع درآمد (١٩٨٨)Kwan Benedict موضوع تجارت خارجی و توزیـع درآمـد را بـا اسـتفاده از مـدل داده - ستانده در کشور برزیل را بررسی نموده اند که در این مقاله تأثیرگسترش تجـارت را نـسبت به سیاست های جایگزین بررسی شـده (سیاسـت هـای جـایگزین در ایـن مقالـه عبارتنـد از گـسترش صادرات ، جایگزینی واردات و توسعه بخش غیر تجـاری ) کـه در نهایـت نـشان داده کـه گـسترش صادرات ، توزیع درآمد بهتری (درآمد برابرتر)نسبت به سیاست های جایگزین ایجاد می کند.
(٢٠٠٤)moslemian Hassanzadeh ارتباط بین شاخص آزادسازی تجـاری و فقـر را مـورد بررسی قرار داده برای ١٥کشور در حال توسعه از جمله ایران و نشان داد که آزادسازی تجـاری بـه دلیل ضرورت انجام اصلاحات و تعدیلات مورد نیاز اقتصاد، باعث افزایش فقر و بیکاری در کوتاه مدت می شود ولی در بلندمدت کاهش فقر را در پی خواهد داشت .
et al Pirhayati به بررسی تجربی اثر گسترش تجارت خـارجی بـر فقـر در ایـران پرداخته اند که در این مقاله از داده های سری زمـانی ١٣٦٣-١٣٨٦اسـتفاده کردنـد و نتیجـه بـرآورد مدل آن ها نشان می دهد که بین تجارت و فقر رابطه مثبت وجود دارد،بنابراین در دوره مطالعه شده افزایش تجارت منجر به افزایش فقر می شود.