چکیده:
پس از انقلاب صنعتی و روند رو به رشد جوامع به سـمت صـنعتی شـدن و نیـز افـزایش سیاست جهانی ، جمعیت ، بروز دو جنگ جهانی و نیز تلاش ها برای رفع خرابی های این دو جنگ و پس از دورة دوم ، شمارة اول ، آن جنگ سرد و تلاش ابرقدرت ها برای افزایش توانمندی نظامی از طریق تولیدات سلاح - بهار ١٣٩٢ های بازدارنده ،تاثیرات شگرفی در فرایندبوم شناسی جهانی رخ داده است . ایـن تغییـرات محسوس اقلیمی به خصوص در سالهای اخیر باعث شده دولت ها توجه بیشتری بر محیط زیست خود داشته باشند و رژیم های بین المللی خاصی پیرامون جلوگیری از گـرم شـدن زمین منظورنمایند. رهیافت واقع بینانه بر پدیده های آب و هوایی ، موضوعی جدید اسـت که با توجه به تاثیر اقلیم بر سیاست ، فصل نوینی از مطالعات دانش ژئوپلیتیک را رقم زده است . از آنجایی که رشد فزاینده فناوری و تاثیر فعل و انفعالات انسانی بـر تغییـرات آب و هوایی ، تاثیر عمده ای بر گرم شدن کره زمین و به تبع آن آب شدن یخ های قطب شـمال گذارده اسـت از ایـن رو عـلاوه بـر تغیـرات بـوم شناسـی ، تغییـر مرزهـا، زیـر آب رفـتن خشکی های کشورهای همجوار این منطقه و نیز امکان دسترسی و استخراج منابع عظـیم سوخت های فسیلی قطب شمال را فراهم ساخته است . این نوشتار با نگرشی واقع بینانه با بررسی اهمیت تغییرات اقلیمی بر قطب شمال ضمن بررسـی تـاثیرات ایـن تغییـرات بـه وضعیت کشورهای حاشیه قطب به ویژه استراتژی ایالات متحده و روسیه در این منطقـه می پردازد و بیان می کند که قطب شمال در آینده توانایی تغییر در توازن ژئوپلیتیکی این کشورها را خواهد داشت
خلاصه ماشینی:
تحلیل ژئوپلیتیکی رویارویی ایالات متحده و روسیه در قطب شمال جاد کریمی پاشاکی *١ سج روح الله منعم 1 حمدصادق یحی 3 مح یی پور چکیده پس از انقلاب صنعتی و روند رو به رشد جوامع به سـمت صـنعتی شـدن و نیـز افـزایش سیاست جهانی ، جمعیت ، بروز دو جنگ جهانی و نیز تلاش ها برای رفع خرابی های این دو جنگ و پس از دورة دوم ، شمارة اول ، آن جنگ سرد و تلاش ابرقدرت ها برای افزایش توانمندی نظامی از طریق تولیدات سلاح - بهار ١٣٩٢ های بازدارنده ،تأثیرات شگرفی در فرایندبوم شناسی جهانی رخ داده است .
فصلنامه علمی پژوهشی سیاست جهانی ، ١- روش تحقیق دورة دوم ، این تحقیق با روش تحلیل - توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانـه ای - اینترنتـی و نیـز شمارة اول ، بهار ١٣٩٢ بهره گیری از نقشه های موجود سعی دارد تا با تحلیل جایگاه ژئوپلیتیک قطب شـمال بـه تأثیر تغییرات اقلیمی بر قلمروهای ادعایی کشورها به ویـژه اسـتراتژی روسـیه و ایـالات متحده در این منطقه بپردازد.
از این رو تلاش می شود تـا فرصـت هـایی را کـه تغییـرات اقلیمی در ابعاد مختلف انرژی و راه های دریایی ایجاد می کند تحلیل کنـد و بـه پرسـش زیر پاسخ دهد: تغییرات ژئوپلیتیکی ناشی از تغییرات اقلیمی در قطب شمال چه تـأثیری بر قلمروخواهی کشورهای روسیه و ایالات متحده آمریکا خواهد گذاشت ؟ ٢- مبانی نظری تحقیق ٢-١- مطالعات سیاسی تغییرات اقلیمی مکاتب جغرافیایی باتأکید بر سیاست بیشتر بر عوامل زمین و دریا محور اسـتوار بـود در حالی که آب و هوا اگر چه تأثیر متنابهی بر زمین و دریا می گذارد اما بـه عنـوان کـانونی جدید در مطالعات بوم شناسی سیاسی و نیز علم ژئوپلیتیک جهت پیش بینی آینده روابط 1.