چکیده:
شکاف نسلی، اگر چه امروزه بیشتر نمایان است، پدیدهای کهن و جزئی از زندگی بشر بوده است. از زمانی که انسانها در تعاملات خود شیوههای گوناگونی اتخاذ کردند و ارتباطات اجتماعی به صورت گستردهای برقرار شد، تفاوت در درونیکردن ارزشها و هنجارها موجب جامعهپذیری ناهمسان شد و شکاف نسلی پدید آمد. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان شکاف نسلی بین دانشآموزان دورة متوسطة شهرستان سراب و عوامل مؤثر در آن با روش پیمایشی انجام گرفته است. در این پژوهش به کمک فرمول نمونهگیری کوکران 300 نفر از دانشآموزان به شیوة نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. اعتبار محتوایی پرسشنامه را 5 نفر از اساتید بررسی کردند و روایی مورد نیاز هم با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد. ضریب روایی برای شکاف نسلی برابر 83/0 است که نشاندهندة روایی بالای پرسشنامه است. در ضمن، از آزمونهای T-test، F، همبستگی پیرسون، و تحلیل رگرسیونی برای تجزیه و تحلیل دادهها هم استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که رابطة معناداری بین متغیرهای دینداری، سرمایة فرهنگی، میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی، سرمایة اقتصادی، میزان تحصیلات پدران، و سن با شکاف نسلی وجود دارد، ولی جنسیت با شکاف نسلی رابطة معناداری را از خود نشان نداد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیرة تحقیق نشان داد حدود 21 درصد از تغییرات متغیر وابسته را متغیرهای مستقل پژوهش تبیین کردهاند
خلاصه ماشینی:
نتایج پژوهش نشان داد که رابطة معناداری بین متغیرهای دین داری ، سرمایة فرهنگی ، میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی ، سرمایة اقتصادی ، میزان تحصیلات پدران ، و سن با شکاف نسلی وجود دارد، ولی جنسیت با شکاف نسلی رابطة معناداری را از خود نشان نداد.
در این مقاله شکاف نسلی بین والدین و فرزندان در دبیرستان های شهرستان سراب در ارتباط با چند عامل مهم از جمله وسایل ارتباط جمعی ، سرمایة اقتصادی ، سرمایة فرهنگی ، دین داری ، سن ، تحصیلات ، و جنسیت بررسی شده است .
تعریف مفهومی و عملیاتی شکاف نسلی (generation gap): شکاف نسلی مفهومی است که اختلاف فاحش روانی ، اجتماعی ، و فرهنگی و تفاوت معنادار بینش و آگاهی ، تصورات ، انتظارات ، جهت گیری های ارزشی ، و الگوهای رفتاری میان دو نسل را هم زمان در یک جامعه بررسی می کند (محمدی ، ١٣٨٨: ١٤٨).
آمارة پراکندگی مربوط به متغیرهای اصلی در موضوع تحقیق متغیر دامنة تغییرات حداقل حداکثر میانگین انحراف معیار واریانس چولگی مقدار متوسط دین داری 19 18 59 39/50 7/29 52/43 0/026 47/5 سرمایة فرهنگی 29 17 49 35/09 5/21 27/19 -0/25 33 سرمایة اقتصادی 20 6 24 11/06 4/85 23/92 1/04 15 سن 44 15 20 17/23 5/66 32/14 0/914 17/5 وسایل ارتباط جمعی 89 6 95 21/06 7/99 63/89 0/029 50/5 بر اساس آماره های توصیفی ، متغیر مستقل دین داری با استفاده از ١٩ گویه در مقیاس رتبه ای ٥ گزینه ای اندازه گیری شده است .