چکیده:
این مقاله خاستگاه و پیشینه نگرش اشراقی شی شهابالدین سهروردی را بررسوی کرده، اصل و تبار و سابقهٔ کهن آن را ترسیم می کند حکمتی که بن مایه آن کشف و شهود عرفانی و تفکر عقلنی و منطقی است و کلید فهم درست آن خودشناسوی و معرفةالنفس است معرفةالنفسی که تنها از طریق ریاضت و تصوفیه بواطن قابول دستیابی است. در این پژوهش اابت خواهد شود کوه خاسوتگاه و پیشوینه مکتوب فلسفی اشراو متعدد و متنو است قرآن کریم ، سنت نبوی ، فلسفه ایوران باسوتان، فلسفه یونان، فلسفه مشاء، عرفان و تصو و ... فلسفه اشراو از همه این مبادی و منابع بهره برده و با نظامسازی و مهندسی ویژه آنها را در خود جمع و هضم کورده، علوه بر اینکه الهاما و مشهودا و مکاشفا باطنی سوهروردی نیوز، هنوانکوه خود وی تصریح کرده ، از منابع اصلی است.
خلاصه ماشینی:
"٢. حکمت یونان باستان سهروردی خود را احیاکننده و ادامهدهنده حکمت یونان باستان می داند و به نخستین فیلسوفان یونان، هون انباذقلس، فیثاغورث، سقرا و افلطون، عنایت ویژه دارد و آنان را اساطین و ارکان دانش و فرزانگی و معتقد به عالم انوار، اصحاب کشف و شهود و از حکمای متأله و دارای قدر خلع رو از بدن و اهل ریاضت و زهد و معرفةالنفس می داند و در میان این بزرگان افلطون را امام و پیشوای حکمت اشراو معرفی می کند )سهروردی ، ١٩٧٠: ١١١/٠، ١١٠، ٩١١، ٩١٠، ٩٩٩، ٩٤٠، ٩٤٩ ١١/٠، ١٤١ و ١١٩/٩(.
هبو نفس افلطون عقیده داشت نفس ناطقه پیش از اینکه به بدن دنیاوی تعلوق گیورد، در جهان معنوی وجود داشته و مثل نوریه را مشواهده کورده و لوذ بورده اسوت، اموا بوه دلیول خطاهایی که مرتکب شده به دنیا هبو کورده و در قفوس تون گرفتوار آموده اسوت، هونوان پرندهای که بال و پر خود را از دست داده و قدر پرواز از او سلب شده است البته آنگواه کوه بال و پر درآورد مجدداا به عالم معنا باز خواهد گشت سهروردی نیز در آاار مختلف خوود ایون اندیشه را پذیرفته و درباره آن سخن بسیار گفته تا بدانجا که قصه غربت غربیوه انسوان را بوا زبان نمادین و تمثیل در اار زیبای قصه الیربة الیربیه بوه تصوویر کشویده اسوت )سوهروردی ، ١٩٧٠: ٠١٧/٠و٠٤٧ ٠٤١/٩، ٠١٩(."