چکیده:
زیبایی یکی از مفاهیم بنیادینی است که پیوسته ذهن بشر را به خود مشغول ساخته است. دانش زیبایی شناسی نیز جهت ادراک درست زیبایی شکل گرفته است. منشا این دانش به زیبایی طلبی انسان باز میگردد و آنچه که انسان از تغییر نگرش نسبت به این شاخه دریافت کرده است تنوع در خلق سبکهای هنری، دیدگاههای فلسفی، الگوهای هندسی و سایر سلیقههای بشری است. در این بین قرآن کریم و روایات معصومین (ع)، به عنوان مهمترین منابع اسلامی، چارچوب ادراکی کاملی از ماهیت زیبایی شناسی را ارائه داده است. همین چارچوب منجر به خلق آثار برجسته و ماندگاری در هنر اسلامی شده است. بر این مبنا هدف پژوهش حاضر بررسی چارچوب زیبایی شناسی از دیدگاه قرآن کریم و روایات معصومین (ع) است. از این رو تلاش شده است تا ابتدا ماهیت زیبایی از دیدگاه قرآن بازنمایی شده و براین مبنا چارچوبی کلی هرچند اولیه برای ادراک زیبایی تنظیم کرد. برای دستیابی به این مهم از تحلیل محتوا بهره گرفته شده است تا چارچوب مورد نظر ارایه شود. نتایج تحقیق نشان داد؛ الگوی زیباییشناسی قرآن از ماهیتی سلسله مراتبی برخوردار است که از زیبایی های عینی آغاز به زیباییهای عینی-ذهنی و در نهایت به زیبایی ذهنی دست مییابد. اوج تعالی زیبایی در شناخت ذات باری تعالی است که زیبای مطلق است.
خلاصه ماشینی:
در این بین قرآن کریم و روایات معصومین (ع)، به عنوان مهمترین منابع اسلامی، چارچوب ادراکی کاملی از ماهیت زیبایی شناسی را ارائه داده است.
بر این مبنا هدف پژوهش حاضر بررسی چارچوب زیبایی شناسی از دیدگاه قرآن کریم و روایات معصومین (ع) است.
com 1- مقدمه ادراک زیبایی توسط انسان قدمتی به اندازه آفرینش خودش دارد، اما سرگردان از درک پاسخی درخور برای این سوال ساده که «زیبایی چیست؟» بوده است، به شکلی که میتوان این سوال ساده را از پیچیده ترین سوالات فلسفه بشری دانست و بیش از پنج هزار سال است که موضوع بحث فیلسوفان مختلف قرار گرفته است و به تعداد فیلسوفان جهان نیز جواب برای آن ارائه شده است (لوتیان 1 ، 1999: 181).
بحث در ارتباط با موضوع زیبایی شناسی در قرآن کریم نیز مبحثی دیرپا است که توسط بسیاری از محققین مورد بررسی قرار گرفته است.
بلخاری موضوع زیبایی شناسی را بر مبنای حسن و قدر بررسی کرده است و با تاکید بر صفات جمال و همچنین قابلیت تجلی زیبایی هندسه در عالم خیال و مثال و عالم واقع ابعاد زیبایی Lothian شناسی را مبتنی بر آیات قرآن کریم بررسی کرده است (بلخاری، 1385).
آیات فراوان دیگری نیز در قرآن کریم آمده است که منشاء همه جلوههای زیبایی را به ذات پاک خداوند نسبت میدهد (نور/25؛ بقره/115؛ حشر/24).
به هر تقدیر قرآن کریم برخی اصول ذهنی را برای ادراک عمیق زیباییهای جهان آفرینش ارائه داده است.