چکیده:
زبان ها شیوه های گوناگونی از ارجاع را در نشان دادن مشارکین روایت ها بهکار می گیرند. این شیوه ها می توانند شامل حذف کامل مرجع، ارجاع تلویحی به صورت تصریف فعلی، بهکارگیری ضمایر منفصل و در نهایت بهکارگیری گروه اسمی کامل باشند. این ابزارهای گفتمانی با نیت نویسنده در نشان دادن موقعیت مشارکین و تاکید بر وقایعی خاص مرتبط اند. پژوهش حاضر براساس الگوی لوینسون، فراوانی بهکارگیری شیوه های گوناگون ارجاع مشارکین، روش های معرفی مشارکین اصلی و فرعی و همچنین چگونگی تاکید بر معرفی مشارکین داستان هفت خوان رستم را در شاهنامه بررسی و تحلیل می کند. براساس یافته های این پژوهش، فراوانی ارجاع مشارک اصلی بیشتر با تصریف فعلی، و فراوانی ارجاع مشارک فرعی بیشتر با گروه اسمی در هفت خوان رستم مشاهده شده است. افزون بر این، ضمایر متصل نیز به طور قابل ملاحظه ای برای ارجاع به مشارکین اصلی و فرعی به کار رفته اند.
خلاصه ماشینی:
بر همين اساس ، ايـن پژوهش درصدد است به کارگيري ابزارهاي گفتماني مختلف را براي ارجاع به مشـارکين در داستان هفت خوان رستم شاهنامة فردوسي براساس الگوي لوينسون (٢٠١٠)، يعنـي چهـار صورت حذف کامل ارجاع ، ارجاع تلويحي به صورت تصريف فعلي (همچـون شناسـه هـاي فعلي ـ م، - ي، ـ د/ ø، - يم ، - يد، ـ- ند)، ضماير منفصل مانند ضماير شخصي (مـن ، تـو/ شما، او/ ايشان ، ما، شما، آنها) و ضماير اشاره (از قبيل اين ، آن ، اينها، آنها، همـين ، همـان ، همين ها، همان ها) و در نهايت به کارگيري گروه اسـمي کامـل را بررسـي و توصـيف کنـد.
هر داستان جداگانـه تحليـل شد و شيوه هاي گوناگون ارجاع مشارکين ، شامل حذف کامل مرجع ، ارجـاع تلـويحي بـه صورت تصريف فعلي ، ضماير منفصل مانند ضماير شخصـي و ضـماير اشـاره ، و درنهايـت گروه اسمي کامل براي هريک از مشارکين اصلي و فرعي مورد شناسـايي و تحليـل قـرار گرفت و براي مشارک اصلي و يکي از مشارکين فرعي هر خوان مثـال ارائـه شـد.
جدول ٥- فراواني به کارگيري شيوه هاي گوناگون ارجاع مشارکين اصلي و فرعي در خوان چهارم (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار ٤- فراواني به کارگيري شيوه هاي گوناگون ارجاع مشارکين اصلي و فرعي در خوان چهارم ٣-٥- خوان پنجم در داستان پنجم نيز مشارک اصلي رستم است و براي ارجاع به آن از صورت هاي مختلف حذف کامل مرجع ، تصريف فعلي ، ضمير منفصل و متصل شخصي و گروه اسمي استفاده شده است .
(2004), Children’s Discourse: Person, Space and Time across Languages, Cambridge University Press.