چکیده:
اعتیاد پدیدهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که عاملهای مختلفی از جمله فردی، خانوادگی، محیطی و اجتماعی در رشد و گسترش آن دخالت دارد. در وقوع اعتیاد بهعنوان یک آسیب اجتماعی عظیم، نقش و اهمیت عاملهای اجتماعی، فقر، مهاجرت، رشد سریع جمعیت، جهل، ناآگاهی، بیسوادی و ...، برجستهتر از سایر علل بروز میکند. بررسی این مشکلات با توجه به افول جمعیت جوان و نیل هرم جمعیتی کشور به میانسالی و پیری اهمیت دوچندانی مییابد. در این مقاله به روش کتابخانهای به بررسی زمینهها و آسیبهای اعتیاد در جامعه دانشجویی کشور پرداخته شده است. یافتهها نشان میدهد که مجموعهای از عاملهای خطر، قبل و حین تحصیل، ضعفهای شخصیتی، بیمعنایی در انجام کارها، نداشتن قدرت بدنی مناسب، بیزاری فرهنگی، از خودبیزاری، بالارفتن سن ازدواج، فشار درس و ...، از عاملهای بروز اعتیاد در بین دانشجویان هستند. گسترش اعتیاد در بین دانشجویان باعث تضعیف نیروهای کار توانمند، هدر رفتن سرمایه، بهخطر افتادن آینده کاری بخشهای تولید، صنعت و خدمات کشور شده و در کنار آن، ناهنجاریهایی مانند طلاق، گسترش فساد و خودفروشی، سرقت، زورگیری، پرخاشگری و آسیبهای روانی و اجتماعی گسترده را در پی دارد.
خلاصه ماشینی:
"نتیجهگیری نتایج این پژوهش، بهطورکلی نشان داد دانشجویانی که در قبل و یا حین تحصیل دچار مشکلاتی از قبیل: ضعفهای شخصیتی، بیمعنایی در انجام کارها، نداشتن قدرت بدنی مناسب، بیزاری فرهنگی، از خود بیزاری، بالارفتن سن ازدواج، فشار درس و محیط خانواده آشفته، نبود سازش بین والدین و فرزندان، ضعف مهارتهای اجتماعی و عاملهای خطر هنگام تحصیل شامل: عدم نظارت اجتماعی والدین، استقلال افراطی، افزایش حجم ارتباطات با دوستان جدید، فشار گروه همسالان، بروز مشکلات عاطفی و اختلالات روانی، یکنواختی زندگی خوابگاهی و بعضا بیبرنامگی دانشجویان، افت تحصیلی و عدم علاقه به رشته تحصیلی و دشواری سازگاری با محیط جدید هستند، بیشتر به سمت مصرف مواد مخدر گرایش پیدا میکنند و چنانچه محیط باعث شود این خصیصهها شدت یابند، زمینهساز برخی رفتارهای پرخطر از قبیل مصرف مواد مخدر در دانشجویان خواهد بود.
بنابراین بهکارگیری اهرمهای پیشگیری اولیه از اعتیاد همچون ترویج برنامههای اطلاعرسانی و آگاهسازی درخصوص پیامدها و عوارض مصرف مواد مخدر، بهویژه مواد توهمزا و محرک، آموزش مهارت و سبک زندگی سالم بهمنظور توانمندی در مواجهه با مشکلات دوران دانشجویی، تقویت باورهای دینی، توسعه فعالیتهای جایگزین (هنری و ورزشی بهمنظور غنیسازی اوقات فراغت)، توسعه خدمات مشاورهای، ارضای نیازهای عاطفی و پاسخگویی بهموقع به نیازهای روانی دانشجویان بهمنظور افزایش آستانه تحمل و عدم بروز رفتارهای تکانشی و نیز مشارکت فعالانه در برنامههای پیشگیری اجتماعمحور در دانشگاهها، میتواند موجب مصونیت دانشجویان در برابر هجوم انواع مواد مخدر شود."