چکیده:
تبانی از دیرباز در نظام حقوقی کشورهای مختلف جرم انگاری شده و در زمرهی جرایم مانع به شمار میرود. اقدام قانونگذار کیفری ایران در خصوص جرم انگاری تبانی برای ارتکاب کلیه ی جرایم علیه اموال، اعراض و نفوس در ماده ی 611 قانون تعزیرات مصوب 1375 قابل انتقاد به نظر می رسد. ضمن این که تبانی برای ارتکاب برخی از جرایم علیه اموال و اعراض دارای مجازاتی به مراتب شدیدتر از مجازات مقرر در قانون برای این جرایم است که خود موجب تشویق تبانی کنندگان به ارتکاب جرم اصلی میگردد؛ از این رو بازنگری در سیاست کیفری تقنینی و قضایی در خصوص این جرم در حقوق کیفری ایران امری ضروری و اجتناب ناپذیر می نماید. عناصر تشکیل دهندهی بزه تبانی موضوع مادهی 611 قانون تعزیرات، شباهتها و تفاوتهای تبانی با شروع به جرم و معاونت، احکام ناظر بر تعدد و تکرار تبانی، توافق مشروط در تبانی، شروع به تبانی و تبانی برای ارتکاب جرم محال، همگی دارای ابهامات و اشکالاتی هستند که نیازمند یک تحلیل نقادانه و همه جانبه هستند.
خلاصه ماشینی:
"به عنوان مثال، اگر دو یا چند نفر برای ارتکاب سرقت با یکدیگر توافق کرده و برای این منظور، کلید یا نردبان تهیه کنند، اما قبل از شروع به سرقت، به یک دلیل غیرارادی – مثل افشاگری و همکاری یکی از تبانی کنندگان با پلیس- دستگیر شوند، آنها مرتکب تبانی برای ارتکاب جرایم علیه اموال – موضوع مادهی 611 قانون تعزیرات- شدهاند.
حال این پرسش مطرح میگردد که اگر فردی برای ارتکاب جرمی با چند نفر تبانی کند ودر دادگاه محکومیت یابد، آیا آثار تبعی محکومیت از جمله محرومیت از حقوق اجتماعی دامنگیر وی میشود یا که خیر؟ تبانی علیه اموال، اعراض و نفوس مردم (موضوع مادهی611 قانون تعزیرات)، از آنجاکه مستلزم حبس تعزیری از شش ماه تا سه سال است، مطابق بند (پ) از مادهی 25 ق.
با توجه به ملاحظات فوق، متن زیر به جای مادهی 611 قانون تعزیرات فعلی به قانونگذار پیشنهاد میگردد: «هرگاه دو یا چند نفر برای ارتکاب جرایم علیه اموال، اعراض یا نفوس مردم که حداکثر مجازات قانونی مقرر برای آنها پنج سال حبس و بیشتر باشد، تبانی کرده و مقدمات اجرایی لازم را نیز تدارک ببینند و بدون ارادهی خود موفق به ارتکاب جرم نشوند، به حبس از سه ماه ویک روز تا دو سال محکوم میشوند."