چکیده:
کجروی اخلاقی و بزهکاری در زندگی نوجوان به یک صورت تجلی نمیکند و معانی و مفاهیم متفاوتی دارد که انواع و علل مختلف آن را میتوان برشمرد. تنها نوجوانان بزهکار یا کجرفتار نیستند که جامعه را به فکر و اندیشه و کوشش مداوم در جهت سازگاری مجدد آنها با جامعه وا داشته ، بلکه بسیاری از نوجوانان هستند که هنوز جرمی مرتکب نشده اند ولی در خطر انحراف اخلاقی قرار دارند. حمایت از این نوجوانان و پیشگیری از سقوط آنها مورد توجه میباشد. در این بررسی سعی برآن بوده که تاثیر ساز و کار شرمنده سازی در روابط والدین و فرزندان و نقش بازدارنده ی آن در بروز رفتارهای انحرافی نوجوانان بررسی شود. با بررسی آراء صاحبنظران مختلف حوزه جامعه شناسی انحرافات ، در نهایت دو نظریه اعم از نظریه پیونداجتماعی هیرشی و فعالیت های شرمنده سازی جهت تبیین فرضیات انتخاب شد. به عقیده هیرشی اگر فرد دارای سطح بالایی از تعلق به والدین باشد و یا هنجارها در فرد به خوبی درونی شده باشد، در رابطه با دیگران خاص حس - شرمساری ایجاد میشود و این حس شرمساری، فرد را از ارتکاب به جرم باز خواهدداشت . اطلاعات این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و توزیع پرسشنامه در بین ٣٧٥ نفر از دانشجویان بدست آمد. پس از جمع - آوری داده ها برای تعیین روایی سوالات از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و همچنین از آمارتوصیفی و استنباطی ا عم از ضریب همبستگی پیرسون ، آزمون T-test برای سنجش فرضیات و برای پیش بینی تاثیر متغیرهای مستقل بر روی متغیر وابسته (بزهکاری) تحلیل رگرسیون چندمتغیره با روش Enter مورد استفاده قرار گرفته است . نتایج حاصل از آزمون ها نشان داد که همبستگی معنادار و معکوس بین مشغولیت شرمنده سازی و بزهکاری وجود دارد. یعنی هرچه میزان این متغیر بالا رود میزان بزهکاری پایین میآید. همچنین میانگین بزهکاری در شیوه فعالیت شرمنده سازی بازدارنده و تقویت کننده و نوع فعالیت شرمنده سازی (رسمی و غیررسمی) تفاوت معناداری با یکدیگر ندارد و از نظر میزان با یکدیگر برابرند. رابطه بین دو متغیر دلبستگی و فعالیت های شرمنده سازی نشان داد که میان این دو متغیر و بزهکاری رابطه معناداری وجود ندارد و فرض ما در مورد این دو متغیر رد میشود.
خلاصه ماشینی:
به عقیده هیرشی اگر فرد دارای سطح بالایی از تعلق به والدین باشد و یا هنجارها در فرد به خوبی درونی شده باشد، در رابطه با دیگران خاص حس - شرمساری ایجاد میشود و این حس شرمساری، فرد را از ارتکاب به جرم باز خواهدداشت .
پس از جمع - آوری داده ها برای تعیین روایی سؤالات از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و همچنین از آمارتوصیفی و استنباطی ا عم از ضریب همبستگی پیرسون ، آزمون T-test برای سنجش فرضیات و برای پیش بینی تأثیر متغیرهای مستقل بر روی متغیر وابسته (بزهکاری) تحلیل رگرسیون چندمتغیره با روش Enter مورد استفاده قرار گرفته است .
شرمساری میتواند گونه های فراوانی داشته باشد شرمساری یا انگ زدن میتواند اثر بخش باشد چیزی که باید مد نظر قرار گیرد همان چیزی است که جرم شناس معروف جان بریت ویت شرمساری با قدرت انسجام بخش مجدد می نامید، یعنی فرآیندی که از طریق آن فرد خطا کار متوجه کار اشتباه خود میشود و اهمیت اجتماعی عمل خود را تشخیص میدهد و سعی در اصلاح آن دارد و دوباره میتواند فعالیت خود را از سر بگیرد.
افرادی را که در شانگهای چین زندگی میکردند را مورد بررسی قرار داد و دریافت که اگرچه وابستگی متقابل عامل مهمی برای عملکرد شرمساری با قدرت انسجام بخش مجدد است ، تأثیرش در زمینه های متفاوت فرق میکند.
با توجه به اینکه این پژوهش درصدد بررسی تأثیر سازوکار شرمنده - سازی در روابط والدین و فرزندان و نقش بازدارنده آن در گرایش به رفتارهای انحرافی نوجوانان است .