چکیده:
برای کشورهایی که توانایی تولید و صدور اسلحه را دارند، بهره جستن از این توانایی بهعنوان یکی از ابزارهای کارآمد در سیاست خارجی همواره مورد توجه بوده است. روسیه از دیرباز یکی از مهمترین قطبهای تولید و صادرات اسلحه در جهان بوده است. دستگاه تصمیمگیری سیاست خارجی روسیه چه در دوران شوروی و چه در زمان حاضر، در صدد بهره جستن از این مزیت در جهت پیشبرد اهداف سیاست خارجی روسیه بودهاند. هر چند پس از فروپاشی شوروی عنصر مزیت اقتصادی به مهمترین عامل تعیین کننده در استراتژی صدور اسلحه از سوی روسیه بدل شده است اما همچنان سیاست خارجی روسیه میکوشد از این برگ برنده برای امتیاز گیری از غرب یا رقبای دیگر با تهدید فروش تسلیحات پیشرفته، حمایت از متحدان خود یا تاثیرگذاری بر روند تحولات سیاسی و امنیتی استفاده کند.
خلاصه ماشینی:
"مقاومت در برابر حمله نظامی آمریکا به عراق در سال 2003 و تهدید به توسل به حق وتو در شورای امنیت، واکنش سرسختانه به طرح آمریکا برای ساخت سپر دفاع موشکی و مقابله با متحدین غرب در مجاورت روسیه مانند جنگ با گرجستان (2008) نمونههایی از این هماوردی و سیاست جدید پوتین بود (Pirani, 2010: 2-3).
نشانه دیگر این تحول در سیاست صادرات اسلحه روسیه زمانی رخ داد که ولادیمیر پوتین با الغای توافق روسیه با آمریکا در مورد توقف فروش سلاح به ایران و سوریه که از دید آمریکا موانع تحقق برنامه صلح خاورمیانه بودند، قراردادهای جدید فروش سلاح با دو کشور منعقد نمود.
روسیه با تهدید به ارسال سلاحهای پیشرفته به سوریه (مانند موشکهای اس-300) یا ارسال سلاحها (مانند موشک ضدکشتی یاخونت) کوشیده است در برابر تهدیدها و اقدامات ضد حکومت سوریه از سوی اسرائیل و آمریکا اقداماتی هر چند سمبلیک و نمادین صورت دهد (Trenin, 2013: 20-21) میتوان این مسئله را قبول کرد که تأکید مسکو در بهره جستن از تامین سلاح «دفاعی» برای رژیم سوریه بهعنوان نشانهای از مقاومت در برابر فشارهای غرب عنصری اساسی و فراتر از اقدامی سمبلیک و نمادین در سیاست خارجی روسیه است (Allison, 2013: 799).
به این ترتیب روسیه کوشید تا از توان خود در تولید و صدور سلاحهای پیشرفته بهعنوان یک ابزار موثر در دیپلماسی - به یمن کمکهای مالی شورای همکاری خلیج فارس یمن توانسته دهها فروند هواپیمای میگ-29 روسی و سیستمهای پدافندی تور ام یک تحویل بگیرد و تعداد دیگری میگ-29 را هم سفارش داده است.
توقف فروش تسلیحات پیشرفته به چین نیز نمایانگر این بخش از استفاده مسکو از ابزار صدور سلاح در سیاست خارجی خود است."