چکیده:
صورت های مالی به عنوان بخش اصلی فرایند گزارشگری مالی در صورتی برای استفاده کنندگان مفید خواهد بود که منطبق با ویژگی های کیفی و مفاهیم مندرج در استانداردهای حسابداری تهیه شده باشد. به دلیل وجود تفاوت در نوع فعالیت شرکت ها و همچنین رویدادها و وقایعی که واحدهای تجاری با آن مواجه می شوند، نمی توان رویه ها و مقررات یکسان و محدودی برای ثبت و گزارشگری کلیه رویدادها تعیین نمود. به همین دلیل، در استانداردهای حسابداری بر استفاده از قضاوت حرفه ای توسط تهیه کنندگان صورت های مالی تاکید شده است. در این تحقیق بررسی شده است که آیا بکارگیری قضاوت حرفه ای در استانداردهای حسابداری ایران، به ویژگی های کیفی اطلاعات مالی، از جمله قابلیت مقایسه و قابلیت اتکا، خدشه ای وارد می کند یا خیر؟ همچنین با توجه به نظریه نمایندگی بررسی شده که آیا در شرایطی که یک مدیر مالی قصد ایجاد تغییر در اطلاعات حسابداری را به نفع خود دارد، قضاوت حرفه ای موجود در استانداردهای حسابداری این اجازه را به او می دهد یا خیر؟ در این خصوص یافته های تجربی این تحقیق نشان می دهد که استفاده از قضاوت حرفه ای در استانداردهای حسابداری ایران، قابلیت مقایسه صورت های مالی را کاهش می دهد. شواهد بدست آمده از این تحقیق نشان می دهد که حسابدارانی که در شرایط مناسبی برای سوگیری ذهنی قرار می گیرند در مقایسه با کسانی که در چنین شرایطی قرار نمی گیرند، از قضاوت حرفه ای خود برای نشان دادن سود بالاتری استفاده می کنند تا بتوانند عملکرد شرکت را به نحو بهتری نشان دهند و از منافع مرتبط با آن منتفع گردند.
Financial statements have been considered as the most significant part for contributing the financial reporting process, assessing financial position, performance and flexibility of companies. In general, the field of activities of companies is very various and these are always faced with so many economical events, so it is not possible to define some specific regulations for reporting those events. In this case, there is an emphasis for financial statements preparers to apply professional judgment in accounting standards. In this study, we are going to elaborate whether the application of professional judgment in Iran accounting standards will affect the quality of financial information such as comparability and reliability of them? And if accountants intend to change the financial information for his benefit, does the professional judgment let them to do that and work as an appropriate tool for their goals? For considering the subject of this research, we have used a combined design in order to measure the effects of financial statements preparers’ decisions on comparability and reliability of the information by using professional judgment. The empirical evidences have been collected to demonstrate whether the level of applied professional judgment in Iran accounting standards, can have any influence on comparability of financial statements. Findings of this research show that using professional judgment in accounting standards will decrease comparability of financial reporting. Empirical findings of this research show that the accountants which are put in an suitable circumstance for moral hazard in comparison to other people who are not in such situation, use their professional judgment to demonstrate better performance for their company and gain more benefits.
خلاصه ماشینی:
Mason and Gibbins استفاده از استانداردهاي حسابداري اين اجازه را به تهيه کنندگان صورتهاي مالي مي - دهد که سود شرکت را به ميزان دلخواه محاسبه و تعيين کننـد؟ اطلاعـات وقتـي مفيـد است که قابل اتکا باشد.
با توجه به اين که کميته تدوين استانداردهاي حسابداري، متولي ارائه اسـتانداردهاي حسابداري در ايران است ، از اينرو، نتايج اين تحقيق به استاندارد گذاران کمک مـي کنـد تا استانداردهايي را تدوين کنند که به گونه بهتري قابليت مقايسه را در گزارشگري مالي افزايش دهد و همچنين عوامـل قضـاوتي کـه در اسـتانداردهاي حسـابداري منجـر بـه مديريت سود مي شود را تا حد ممکن کاهش دهد.
از اينرو، اگر نتايج تحقيق رابطه (١) را تاييد کند، فرضيه اصلي رد نمي شود: S2 HIGH ÷ S2 LOW > FN HIGH-1 , N LOW -1 , α (1) HIGH S٢ = واريانس تصميم گيري درخصوص سرمايه گذاريهاي بلند مدت LOW S٢ = واريانس تصميم گيري درخصوص حسابهاي دريافتني F= مقدار بحراني توزيع F با توجه به درجه آزادي مناسب و آلفاي قابل پذيرش N = تعداد نمونه ها براي اين که بتوانيم مشخص کنـيم کـه آيـا قضـاوت حرفـه اي بکارگرفتـه شـده در استانداردهاي حسابداري مي تواند روي قابليت مقايسه گزارشگري مالي مؤثر باشـد يـا خير، بايد تهيه کنندگان را در شرايطي قرار دهيم که بدون توجـه بـه عوامـل بيرونـي و تأثيرات خارجي ، بتوانند تصميم درست بگيرند.
W. Thomas, (2009), “Improved Judgment in Financial Accounting: A Principled Approach”, The CPA Journal New York, Vol. 79, lss.