چکیده:
زمینه: یکی از ویژگی های اساسی و سازنده انسان، خلاقیت است که در رشد و تکامل فرد و تمدن بشری نقش موثری دارد. پژوهشگران معتقدند که دوران کودکی سرآغاز شکل گیری روند تفکر خلاق است. تاکنون اثر متغیرهای بسیاری بر خلاقیت مورد بررسی قرار گرفته است، اما تاثیر آموزش خلاقیت به مادران بر افزایش خلاقیت کودکان نادیده گرفته شده است.
هدف: این پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش خلاقیت به مادران بر افزایش خلاقیت کودکان پیش دبستانی اجرا گردید.
روش: روش پژوهش شبه آزمایشی در قالب طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه پژوهش 60 نفر کودک پیش دبستانی بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند و هر گروه از 30 نفر( 15 دختر و 15 پسر) کودک پیش دبستانی تشکیل شده بودند. ابتدا از کودکان هر دو گروه آزمایش و کنترل، پیش آزمون تفکر خلاق تورنس فرم الف و ب تصویری به عمل آمد. پس از اجرای پیش آزمون، برنامه آموزش خلاقیت برای مادران گروه آزمایش به مدت 24 ساعت(یک روز در هفته، هر جلسه چهار ساعت) اجرا شد. سپس کودکان به مدت یک ماه تمرینها و بازیهای در فضای آزاد را انجام دادند و سرانجام بعد از گذشت دو ماه پس آزمون اجرا گردید. تحلیل داده ها با آزمون تحلیل واریانس چند متغیری انجام شد.
یافته ها: یافته ها نشان داد که بین گروه آزمایش و کنترل در مولفه های اصالت، سیالی، بسط و خلاقیت کل تفاوت معناداری وجود دارد. اما در مولفه انعطاف پذیری تفاوت معناداری مشاهده نشد. همچنین بین کودکان پیش دبستانی دختر و پسر در مولفه های گوناگون خلاقیت تفاوت معناداری وجود نداشت.
بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده میتوان گفت آموزش خلاقیت به مادران بر خلاقیت کودکان پیش دبستانی تاثیر دارد.
Background: Creativity is one of the basic and vital characters of
humankind that have an effective role in development and evolutionary of
individual and civilization. Researchers believed that creative thinking
trend origins in childhood. The effect of more variables on creativity were
studied, but the impact of creativity training to mothers on creativity of
their preschool children ignored.
Objective: This research investigated the effect of creativity training
to mothers on creativity of their preschool children.
Method: The research method was qusi-experimental with pre-test,
post-test and control group. The sample includes 60 preschool children
who were selected with purposive sampling method, and each group was
consisted of 30 children (15 females and 15 males). The children in both
groups (experimental and control), were taken the Torrance Test of
Creative Thinking A and B images form. After administering pre-test, the
program of mothers training was conducted in 24 hours (once a weekeach
session 4 hours). Then, the children involved the practices and plays
in open space, and finally after two months the post-test was performed.
Data analysis was performed by MANOVA test.
Result(s): Results showed that there is significant differences between
experimental and control groups in the components of originality, fluid,
extending authenticity and creativity. But, there wasn't a significant
difference in the component of flexibility. Also, there was not any
significant differences between boys and girls in components of creativity.
Conclusion: According to the results, we could say that the creativity
training to mothers can be effective on the preschooler's creativity.
خلاصه ماشینی:
"در زمینه آموزش خلاقیت، تحقیقات بسیاری در ایران و سایرکشورها انجام گرفته، از جمله حسینی (1385) که الگوی رشد خلاقیت و کارایی آن در ایجاد مهارت تدریس خلاق در معلمان ابتدایی را مورد بررسی قرار داد.
Kawowski روش پژوهش از آنجا که هدف اصلی پژوهش بررسی تأثیر آموزش خلاقیت به مادران بر میزان خلاقیت کودکان پیش دبستانی است، طرح پژوهش حاضر شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است.
برای بررسی فرضیه دوم (تأثیر آموزش خلاقیت به مادران بر خلاقیت و مؤلفههای آن در کودکان دختر و پسر پیش دبستانی) مورد بررسی قرار گرفت که نتایج آن در جدول 4 منعکس شده است: جدول 5.
بحث و نتیجه گیری نتایج پژوهش نشان داد که آموزش خلاقیت به مادران در افزایش خلاقیت کودکان پیشدبستانی مؤثر است و از طرفی نیز این تأثیر بر هر دو جنس پسر و دختر یکسان می باشد.
از جمله فلیپس و رنزولی (2002) تأثیر برنامه آموزش خلاقیت بر توانایی های خلاق دانشآموزان، جهانی (1385) تأثیر آموزش خلاقیت بر روحیه پژوهش دانشآموزان و پیرخائفی (1388) تأثیر خلاقیت بر مؤلفههای فراشناختی تفکر خلاق دانشجویان را مورد بررسی قرار دادند؛ درهمه این پژوهشها نتایج بهدست آمده نشان داد که آموزش خلاقیت منجر به افزایش خلاقیت در افراد میشود و چنانچه آموزش خلاقیت با یک برنامه منظم و منسجم ارائه شود تأثیرات مثبتی بر خلاقیت و مؤلفههای آن خواهد داشت.
زیرا در همه تحقیقات از روشهای بازی، بارش فکری، ارتباط اجباری، تداعی تصویر، پرورش قدرت تخیل، برای آموزش خلاقیت بر روی گروههای سنی متفاوت از جمله گروه کودکان پیشدبستانی استفاده شده است."