چکیده:
در مقاله حاضر، فرایند واجی همگونی [3] همخوان با همخوان را در گفتار فارسی زبانان، به لحاظ صوت شناختی [4] بررسی کرده ایم. در این راستا، تحلیل صوت شناختی در حوزه های شدت [5] صوت، دیرش [6] ، سازه اول [7] ( F1 )، سازه دوم [8] ( F2 ) و سازه سوم [9] ( F3 ) آواهای هم جواری انجام شده است که در آن ها، فرایند همگونی اعمال می شود. درباره همخوان های سایشی بدون سازه، بسامدهایی از نوفه همخوان سایشی اندازه گیری شده و بدین منظور، چهار گفته ضبط شده، به لحاظ صوت شناختی تجزیه و تحلیل شده است. این بررسی در آغاز، شامل تحلیل ویژگی های صوت شناختی هریک از آواهای مورد نظر در بافت غیرهمگون در مواضع آغازین [10] ، میان دو واکه [11] و نیز پایانی [12] است و سپس ویژگی های به دست آمده از آواهای مورد نظر، با ویژگی های صوت شناختی همان آواها در بافت همگونی مقایسه می شود. در این حالت، در مواردی که ارزش میانگین هر یک از مشخصه های صوت شناختی آوای همگون شده، به مشخصه های صوت شناختی آوای اثر گذار بر فرایند همگونی در بافت همگون نزدیک شود، آن متغیر خاص، در فرایند مورد نظر، نوعی همگونی ایجاد کرده است. نتایج تحلیل های این تحقیق نشان می دهد که در زیربنای فرایند واجی همگونی همخوان با همخوان در فارسی محاوره، نوعی همگونی صوت شناختی در متغیرهای فیزیکی شدت، دیرش، سازه اول، دوم، و سوم وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
indd 165 8/23/2014 4:16:30 PM زبان شناسانی که فرایند واجی همگونی را در زبان های مختلف ، به لحاظ صـوت شـناختی بررسی کرده اند، مبنـای صـوت شـناختی فراینـدهای یـادشـده را متغیرهـای صـوت شـناختی کمـابیش متفـاوت دانسـته انـد؛ مـثلا هـان ١ (٢٠٠٥) در تحلیـل صـوت شـناختی لبـی شـدگی همخوان های خیشومی تیغه ای درمجاورت همخوان هـای لبـی ، سـازة دوم را عامـل فیزیکـی مؤثر در اعمال این گونه فرایند همگونی دانسته است ؛ همچنین مانوئـل و اسـتیونس ٢ (١٩٩٥) دربارة همگونی همخوان تیغه ای با همخوان لبی ، دو عامل گـذر٣ سـازة دوم و جایگـاه بدنـۀ زبان را مبنای صوت شناختی در زیربنای این فرایند همگونی معرفی کرده اند؛ بنابراین ، شـاید بتوان گفت با توجه به نوع فرایند همگونی ، عوامل فیزیکی مـؤثر در توجیـه صـوت شـناختی آن ، متفاوت است و در این مقاله ، تحلیل صـوت شـناختی را در حـوزه هـای شـدت صـوت ، دیرش ، سازة اول ، سازة دوم و سازة سوم صـداهایی انجـام مـی دهـیم کـه در آن هـا، فراینـد همگونی اعمال می شود تا عامل یا عوامل فیزیکی مؤثر در زیربنای فرایند همگونی واکـه بـا همخوان مشخص شود.
هان (٢٠٠٥) در بررسی صوت شـناختی فراینـد همگـونی اعمـال شـده بـر همخـوان هـای خیشومی تیغه ای در موضع پایانی واژه و درنتیجه لبی شدگی آن ها درجوار همخوان های لبی در موضع آغازین واژة بعدی و درپی اندازه گیری بسامد سازه ها، به این نتیجه رسـیده اسـت که بسامد سازة دوم واکه در مرحلۀ پایانی تولید و بست خیشوم به عنوان عوامل مؤثر در ایـن فرایند همگونی ، برای تشخیص صورت های زیربنایی آواها کافی اسـت ؛ بـه عبـارت دیگـر، Text [11] ed 2.
"Phonological Voicing, Phonetic Voicing, and Assimilation in English".
English Phonetics and Phonology.