چکیده:
رالز برای ایجاد وضعیتی منصفانه و بیطرفانه در وضع نخستین جهت تدوین اصول عدالت ، با فرض اصل عدم نفع متقابل در وضع مذکور، ویژگیهای روانشناختی نمایندگان همچون نوعدوستی و حسادت که قابلیت تاثیرگذاری بر تدوین اصول عدالت را دارند، از وضع مذکور حذف میکند. اما برخی از رقبای فکری وی همچون روبرت نوزیک که یکی از پایه گذاران مکتب لیبرتارین است ، از دیدگاه رالز انتقاد میکند و روش وی را نه تنها منصفانه و بیطرفانه نمیداند بلکه آن را خلاف طبع بشر و ناروا میشمرد. وی حذف حسادت از وضع نخستین را غیرقابل دفاع میداند زیرا طبیعت آدمی با تمام ویژگیهایش باید در یک نظریه سیاسی در نظر گرفته شود. بااین حال نوزیک نظریه رالز را نیز خالی از حسادت نمیداند. به نظر وی، ازجمله اصولی که در نظریه رالز باعث به وجودآمدن حسادت میشود، اصل تفاوت است . در این مقاله انتقادات نوزیک تحلیل میشود و به این سوالات پاسخ داده میشود که آیا درنظرگرفتن ویژگی حسادت در تدوین نظریه عدالت ضروری است ؟ همچنین آیا نظریه عدالت رالز، خود موجد حسادت است ؟ نقد و بررسی آرای رالز و نوزیک در چارچوب تحلیل محتوا و مقایسه ایست
خلاصه ماشینی:
حسادت و سیاست ؛ نوزیک در برابر رالز سیدرضا موسوی (تاریخ دریافت :٩٣/٣/٢٧– تاریخ پذیرش: ٩٣/٨/٥) چکیده رالز برای ایجاد وضعیتی منصفانه و بیطرفانه در وضع نخستین جهت تدوین اصول عدالت ، با فرض اصل عدم نفع متقابل در وضع مذکور، ویژگیهای روانشناختی نمایندگان همچون نوعدوستی و حسادت که قابلیت تأثیرگذاری بر تدوین اصول عدالت را دارند، از وضع مذکور حذف میکند.
با توجه به انتقاد رالز از فایدهگرایان، وی معتقد است که چنین مشکلاتی در نظریه عدالت به مثابه انصاف وجود ندارد زیرا تفاوتهای بین افراد را در نظر گرفته و به جای مفاهیم همدردی و نوعدوستی، مفهوم دیگری تحت عنوان عدم نفع متقابل را پیشنهاد میکند-٢٠٠٥:١٩٠).
البته رالز، گستره بحثش را از خصایص روحی مثبت مانند نوعدوستی فراتر برده و به نمونه های منفی همچون حسادت نیز میپرازد زیرا در دنیای واقعی برخی آنچنان نوعدوست اند که حاضرند منافع خویش را قربانی منافع دیگران کنند و گروهی دیگر عکس آنها عمل کرده به حق خود قانع نیستند و با حسادتورزیدن وچشمداشت به حقوق دیگران، در صدد دست یازیدن به منافع بیشتر هستند.
نوسبام با آنچه به عنوان خیرهای اولیه از سوی رالز پیشنهاد شده مخالف نیست ، بلکه یکی از مؤلفه های موجود در وضع نخستین یعنی عدم نفع متقابل که انگیزههای خیرخواهانه ازجمله نوع دوستی را حذف میکند قابل دفاع نمیداند و آن را غیرمنصفانه و غیربیطرفانه میشمرد.