چکیده:
مهاجرت عالمان زیدی به ایران در میانه قرن سوم قمری و تاسیس حکومت زیدیه در نواحی دریای خزر هر چند عمری کوتاه داشت، اما از حیث فرهنگی به علت وجود مراکز و جوامع زیدی در آن نواحی و برخی شهر های خراسان، تا چندین سده پس از سقوط امارت علویان طبرستان، تداوم یافت. در قرون ششم و هفتم قمری میراث زیدیان ایران در چند مرحله به یمن منتقل شد که نقش مهمی در شکوفایی فرهنگ و تمدن زیدیه در آنجا داشته است. این مقاله نخست به معرفی میراث زیدیان ایران و پس از آن به بحث انتقال میراث زیدیه به یمن و اهمیت آن می پردازد.
خلاصه ماشینی:
دربــارة جوامع زیدی ایران در ســده های هفتم تا دهم قمــری به رغم اطلاع از حضور آنها به دلایل مختلفــی از جمله عدم نگارش اثری در تراجم نگاری یا تاریخ نگاری زیدیه در این برهه و از ســوی دیگر به واسطه عدم انتقال میراث زیدیان به یمن خاصه آثاری که به زبان ها و گویش های محلی در سده های مذکور نگاشته شده ، نمی توان بحث خاصی ارائه کرد.
دربارة بررسی تاریخ سیاسی علویان طبرستان مادلونگ تحقیقات قابل تأملی ارائه کرده است ، از آن میان ، نک : Wilfre, Madelung, Der Imam al-Qasim ibn Ibrahim und die Glaubenslehre der Zaiditen (Berlin: Walter de Gruyter, 1956) ; "Abu Ishaq al-Sabi on the Aldis of Tabaristan and Gilan,"Journal of Near Eastern Studies 26 (1967) pp.
نسخه ای از این کتاب در اختیار احمد بن صالح ابن ابی الرجال ، مطلع البدور و مجمع البحور فی تراجم رجال الزیدیۀ، تحقیق عبدالرقیب مطهر محمد حجر (صعده : مرکز أهل البیت (ع ) للدراسات الإسلامیۀ، ١٤٢٥ق /٢٠٠٤)، ج ٣، ص ٢٢٠-٢٢١ بوده و نقلی از آن آورده است .
اطلاعات چندانی دربارة ابوالحسین طبری در دست نیست و مطالب مندرج در شرح حال وی در کتاب های شرح حال نگاری زیدیه نیز عموما نقل قول هایی است از آثار او: محمد بن علی بن یونس الزحیف المعروف بابن فند، مآثر الابرار فی تفصیل مجملات جواهر الاخبار و یسمی اللواحق الندیۀ بالحدائق الوردیۀ (شرح بسامۀ السید صارم الدین الوزیر)، ج ٢، تحقیق عبدالسلام عباس وجیه و خالد قاسم محمد المتوکل (صنعا: مؤسسۀ الأمام زید بن علی الثقافیۀ، ١٤٢٣ق / ٢٠٠٢)، ص ٥٨٣-٥٨١؛ ابن ابی الرجال ، ج ١، ص .