چکیده:
قرآن کریم کتابی است که از سوی پروردگار عالم برای رستگاری ، رشد و تعالی و تکامل انسان ها نازل شده است . این کتاب آسمانی به همراه احادیث موثق منقول از اهل بیت علیهم السلام (کتاب و سنت ) می تواند برای همیشه تاریخ و برای تمامی زمان ها و مکان ها، مشعلی هدایتگر و سراجی منیر برای انسان ها قلمداد شده و پاسخگوی نیازهای زندگی بشری باشد. مقاله حاضر با هدف توصیف و تبیین صفات و ویژگی های مدیران فرهنگی ، انجام شده است و به این سوال اساسی پاسخ می دهد که مهمترین ویژگی های مدیران فرهنگی از منظر قرآن کریم و نهج البلاغه ، کدامند؟ این مقاله از نظر هدف ، کاربردی و با استفاده از روش تحقیق کیفی انجام و داده ها به شیوه توصیفی بیان شده اند. سطح تحلیل یافته ها حکایت از آن دارد که در حوزه تمایلات ، اندیشه و رفتار به ترتیب ١٢، ١٨ و ٢٠ ویژگی و در بخش باور، بصیرت و رفتار به ترتیب ٩، ٧ و ١٢ شاخص و در عرصه معیارهای عمومی ٢٠ عامل ، معیارهای تخصصی ١١ عامل و معیارهای مکتبی ١٢ عامل ، شناسایی و معرفی گردید.
خلاصه ماشینی:
حوزه رفتار حوزه اندیشه و آگاهی ها حوزه تمایلات شکل (١) ویژگی های فرهنگی مدیران در عرصه های سه گانه با توجه به سه حوزه ذکر شده ، شاخص های هر حوزه به تفکیک ، احصا و فهرست وار معرفی می شوند (حبیبی ، ١٣٧٩): الف : شاخص های حوزه تمایلات ١- اهل علم و تحقیق بودن ٧- اعتقاد به مشارکت مردم ٢- میل به تکامل و پیشرفت ٨- عشق و پایبندی به فرهنگ ملی ٣- آزاداندیشی در امور فرهنگی ٩- گرایش درونی به امور فرهنگی و هنری ٤- اعتقاد به امنیت فردی و اجتماعی ١٠- مؤمن بودن (دینداری ) ٥- عدالت خواهی ١١- وجدان کاری (و انضباط اجتماعی ) ٦- نوعدوستی (انسان دوستی ) ١٢- اعتقاد به نظم و قانون ب : شاخص های حوزه اندیشه و آگاهی ها ١-قدرت استدلال و استنتاج ذهنی ١٠-شناخت عناصر متشکله فرهنگ ٢-جامع نگری (نگرش سیستمی ) ١١-شناخت زیربناهای فکری فرهنگ ها ٣-آینده نگری ١٢-شناخت سازوکارهای تبادل فرهنگی ٤-نگرش مثبت به امور ١٣-احترام به فرهنگ های بومی ومنطقه ای ٥-استقلال فکری ١٤-شناخت تأثیرمتقابل عوامل فرهنگیوغیرفرهنگی ٦-نظام فکری منسجم ١٥-شناخت تأثیرفعالیت های فرهنگی برمردم ٧-نوآوری و خلاقیت ذهنی ١٦-شناخت روندتحولات جهانی فرهنگ ها ٨-شناخت نظریه هاوتئوری های فرهنگی ١٧-شناخت شرایط ومقتضیات زمان ومکان ٩-قدرت استدلال و استنتاج ذهنی ١٨-شناخت ابزارهای جدیدارتباطی وفرهنگی ج : شاخص های حوزه رفتارها ١-رعایت اصول اخلاق اسلامی ١١-احتراز از پیش داوری ٢-خودشناسی ١٢-صراحت و صمیمیت در روابط ٣-اعتماد به نفس ١٣-انعطاف پذیری ٤-انجام فرایض مذهبی ١٤-بهره گیری از تجارب خود و دیگران ٥-پرهیزا خشونت ورخوردهایغیرفرهنگی ١٥-تصمیم گیری براساس مطالعه وکارکارشناسی ٦-قدرت تحمل مشکلات (سعه صدر)١٦-تخصص در مورد فعالیت های سازمان ٧-وجاهت اجتماعی ١٧-مشارکت در کارهای گروهی ٨-صبر و شکیبایی ١٨-عمل بر اساس برنامه ٩-مسئولیت پذیری ١٩-تجزیه و تحلیل عمیق امور (ژرف نگری ) ١٠-الهام بخشی به دیگران ٢٠-تکیه بر قوانین و سیاست های فرهنگی نظام در فعالیت ها ذکر این نکته ضروری است که برای اعمال مدیریت بهینه در بخش فرهنگ ، تنها مدیر بودن کفایت نمی کند؛ بلکه باید مدیران از علائق و تخصصی کافی در زمینه مسائل فرهنگی نیز برخوردار باشند (حبیبی ، ١٣٧٩).