چکیده:
امروزه شدت انرژی هم از جهت جنبههای توسعه پایدار و هم از بعد امنیت انرژی شاخصی استراتژیک برای کشورها محسوب میشود. هدف اصلی این مطالعه بررسی همگرایی شدت انرژی بین کشورهای عضو اوپک طی دوره زمانی (2010-1971) میباشد. به این منظور، از روشهای آزمون دوجانبه همگرایی پسران (2007) و همگرایی سیگما استفاده شده است. نتایج آزمون دوجانبه همگرایی پسران وقوع واگرایی در شدت انرژی بین کشوری را تأیید مینماید. شرط لازم همگرایی دوجانبه با احتمال کمتری پذیرفته شده است، اما در مقابل شرط کافی همگرایی برآورده نمیشود. بررسی پویایی انحراف معیار مقطعی طی زمان نیز حاکی از وقوع واگرایی سیگما در روند شدت انرژی بین کشورهای اوپک میباشد، همچنین نتایج نشاندهنده واگرایی شدت انرژی ایران از متوسط شدت انرژی کشورهای عضو اوپک میباشد. بر اساس نتایج این تحقیق در راستای پیگیری اهداف زیستمحیطی و سیاستهای بهرهوری انرژی بین کشورهای عضو اوپک میبایست فرض را بر مبنای واگرایی شدت انرژی بین این کشورها در نظر گرفت.
Nowadays، the energy intensity from the aspects of sustainable development and also energy security is a strategic indicator for countries. The main objective of this article is the investigation of energy intensity convergence among OPEC countries during 1971-2010. To this end، the pair-wise test of Pesaran (2007) and sigma convergence are used. The results of pair-wise test of Pesaran confirmed divergence of cross-country energy intensity. The necessary condition of pair-wise convergence was accepted with low probability، but، sufficient convergence condition was not met. Dynamics of cross-sectional standard deviation over time also suggests the occurrence of sigma divergence in energy intensity trend among OPEC countries. The results also indicate the divergence of energy intensity in Iran from the average energy intensity of OPEC countries. In conclusion، in the pursuit of international environmental targets and energy productivity policies among OPEC members should be regulated with respect to the non-convergence of energy intensity among them.
خلاصه ماشینی:
بـه منظـور درک بهتر توزيع شدت انرژي در کشورهاي عضـو اوپـک و پراکنـدگي شـدت انـرژي در طـول زمـان بررسي همگرايي مطرح مي شود که به جهت داشتن مباني تئوريک اقتصادسـنجي رشـد مـي توانـد مـؤثر واقع شده و نتايج بهتري را نسبت به ساير روش هاي ساده مانند تحليل روند ارائه دهد، همچنين بـا توجـه به اينکه شدت انرژي در هر کشور به طور قابل توجه به ميزان منابع انرژي و ساختار اقتصـادي آن بسـتگي دارد و کشورهاي عضو اوپک به عنوان صادرکننده بزرگ نفـت خـام در جهـان بـه شـمار مـي رونـد ايـن پرسش مطرح مي شود که شدت انـرژي در ايـن کشـورها چگونـه توزيـع شـده اسـت ؟ از سـوي ديگـر، بررسي همگرايي شدت انرژي مي تواند انعکاسي از آزادسازي بخـش صـنعت و توزيـع تکنولـوژي بـين کشورهاي صادرکننده نفت (اوپک ) باشد.
پسران (٢٠٠٧) در مطالعه اي تحت عنوان "روش دوجانبه براي آزمون همگرايـي رشـد و توليـد سـرانه " براي دوره (٢٠٠٠–١٩٥٠) با استفاده از پانل جهاني ضـمن معرفـي روش ابـداعي خـويش بـه ايـن نتيجـه رسيد که با استفاده از اين روش شواهدي از همگرايي لگاريتم توليد سرانه يافت نشد، اما رشد اقتصادي بين پانل نسبت به نرخ يکنواخت مشترک همگرا مي باشد و عنوان نمود که سطح تکنولوژي به طور قابل تـوجهي بين کشورها متفاوت است و عوامل خاص کشوري بسياري وجود دارد که باعث مي شود شکاف توليـد ادامه يافته و کاهش نيابد.