چکیده:
امروزه در کنار سیستمهای اطلاعات جغرافیایی، سیستمهای تصمیمگیری چندمعیاره بهطور گستردهای برای حل مسائل فضایی بهکار گرفته میشوند. در این مقاله با ترکیب دو روش FAHP و TOPSIS، روش جدیدی برای انتخاب مکان بهینه با استفاده از سیستمهای اطلاعات جغرافیایی بهکار گرفته شده است. در این زمینه، معیارهای انتخاب مکان بهینه، برای ایجاد فضای سبز شهری در مدل FAHP وارد و مقایسه شدند و سپس خروجی مدل FAHP بهعنوان وزن معیارها در مدل TOPSIS بهکار گرفته شد. طبقهبندی فضاهای مکانی در سطح منطقة ۱٥ کلانشهر تهران بهمنظور احداث یا پهنهبندی فضاهای سبز با استفاده از تکنیک ترکیبی مدلهای FAHPو TOPSIS بهصورت خیلی خوب، خوب، متوسط، ضعیف و خیلی ضعیف انجام گرفت. زمینهایی که درجة تناسب خیلی خوب و خوب دارند، برای ایجاد فضای سبز شهری انتخاب میشوند. نتایج نشان میدهد که استفاده از مجموعههای فازی در ترکیب با مدل سلسلهمراتبی، نه تنها سبب رفع ابهام از مدل ATP میشود، بلکه میزان خطای تورش ناشی از مقایسة دوبهدو لایهها را نیز کاهش میدهد. درنهایت، ترکیب مدل FAHP با مدل TOPSIS، قابلیت استفادة همزمان از نظرهای مقیاسی کارشناسی را در کنار ایدهآلهای موجود همچون افزایش دقت و صحت طبقهبندی در لایههای اطلاعاتی، ممکن میسازد.
خلاصه ماشینی:
مکان یابی فضایی سبز شهری در شهرداری منطقۀ ١٥ کلان شهر تهران در محیط GIS احمد پوراحمد*- استاد دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران مجید شادمان رودپشتی- کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه تهران سیروس حسن پور- کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه تهران امیر شهرابی فراهانی- کارشناس ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز خدر فرجی راد- دکتری جغرافیای برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس پذیرش مقاله :١٣٩٠/٠٧/١٠ تأیید نهایی: ١٣٩٢/٠٨/٢٦ چکیده امروزه در کنار سیستم های اطلاعات جغرافیایی، سیستم های تصمیم گیری چندمعیاره ١ به طور گسترده ای برای حل مسائل فضایی به کار گرفته میشوند.
ماتریس ارزشگذاری لایه های رستری لایه های کاربری، تراکم جمعیت و بلوکهای فرسوده تراکم جمعیت امتیاز بلوک فرسوده امتیاز کاربری امتیاز ١٥-٣ ١ خیلی فرسوده ١٠ بایر، باغ ١٠ ٢٧-١٥ ٢ قدیمی ٨ ورزشی ٨ ٣٩-٢٧ ٣ بینابین ٦ اداری، تجاری ٦ ٥١-٣٩ ٤ جدید ٤ فرهنگی ٤ ٦٣-٥١ ٥ نوساز ٢ مذهبی، مسکونی ٢ ٧٥-٦٣ ٦ دردست ساخت ٠ فضای سبز ٠ ٨٧-٧٥ ٧ شبکۀ راه ها بدون داده 8 87-99 9 99-111 10 111-123 منبع : سازمان عمران و شهرسازی ، شهرداری تهران بزرگ ، ١٣٨٥ در مرحلۀ بعد، وزن هریک از لایه های اطلاعاتی ، با استناد به منابع مختلف در مکان یابی فضای سبز و اعمال نظر کارشناسی (جدول ٣) در هریک از شاخه های اصلی یا زیرشاخه های فرعی با استفاده از تکنیک FAHP- به صورتیکه در قسمت بعد بیان میشود- محاسبه شد: جدول ٣.
نقشۀ مکان بهینۀ فضای سبز شهری در منطقۀ ١٥ شهرداری تهران با استفاده از مدل ترکیبی FAHP و TOPSIS نتیجه گیری پس از تهیۀ لایه های اطلاعاتی مورد نیاز اهداف پژوهش ، این لایه ها در سامانۀ اطلاعات جغرافیایی (GIS) به فرمت رستری با پیکسل سایز ٣٠ ×٣٠ تبدیل شد.