چکیده:
ایده محض در هیچکدام از دو نظام حقوق مالکیت صنعتی و حقوق مالکیت ادبی و هنری مورد حمایت نیست. از ایده پس از بروز و بیان با وجود شرایطی به عنوان اختراع یا طرح صنعتی به موجب حقوق مالکیت صنعتی و از بیان آن به شرط اصالت در چارچوب حقوق مالکیت ادبی و هنری حمایت میشود. جدای از حقوق مالکیت فکری، به موجب مقرراتی چون منع رقابت غیر منصفانه، ایده مورد حمایت قرار میگیرد؛ اما به دلیل عدم کفایت این حمایت و به منظور افزایش آن بهویژه در مواقعی که نقش ایده در خلق پدیده فکری و تحریک قوه خلاقه پدیدآورنده بسیار تأثیرگذار است، لحاظ تدابیری ضروری است. دادگاههای ایالات متحده با ضروریدانستن شروط تازگی، انسجام و محرمانگی برای ایده قابل حمایت، تئوریهای مالکیت، داراشدن غیر عادلانه، قرارداد صریح، قرارداد ضمنی و روابط محرمانه را برای حمایت از ایده مطرح کرده، از صاحبان آن حمایت میکنند.
The mere idea is protected neither in the system of industrial property rights nor in the system of artistic and literary property rights. When an idea is emerged and expressed, if it fulfills certain conditions, it will be protected as an invention or an industrial project according to the systemof industrial property rights; and when it is expressed, if it is genuine, it will be protected within the system of artistic and literary property rights. In addition to the system of intellectual property rights, idea is protected by other systems such as the “Act against Unfair Competition”. Since thisprotection is not sufficient, and to strengthen it in cases in which idea plays a great role in creating an intellectual phenomenon and motivating the creative power of the creator, some measures should be taken. Courts in the United States hold that conditions such as novelty, coherence, andprivacy should be fulfilled by the idea which is supposed to be protected, and introduce theories of ownership, unjust enrichment, explicit contract, implicit contract and secret relations to protect ideas and their owners.
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق علاوه بر تبیین مفهوم ایده و بررسی موضع مقررات ملی، منطقهای و بینالمللی حقوق مالکیت فکری در خصوص حمایت از آن، تئوریهای مختلف ارائه شده توسط دادگاههای ایالات متحده را با مداقه در دعاوی مربوطه مورد بررسی قرار میدهیم.
حمایت از ایده در مقررات راجع به حقوق مالکیت فکری این مطلب را به طور قطع میتوان بیان نمود که عدم حمایت از ایده تحت نظام مالکیت فکری به صورت یک اصل جهانی و مورد قبول اکثر کشورها در آمده است.
الف) در مقابل استدلالی که ایده را حاصل کار و تلاش نمیدانست، این استدلال بیان گردید که اتفاقا برخی از ایدهها حاصل زمان زیادی کار و تلاش فکری است (انصاری، همان، ص135ـ136) و بر مبنای کار، لازم نیست کار و تلاش برخلاف نظر برخی حتما جسمی و به صورت فیزیکی باشد تا مورد حمایت قرار گیرد.
در خصوص حمایت از آثار ادبی و هنری شرط اصالت، مستلزم این است که پدیدآورنده تلاش ذهنی خود را به کار بگیرد و تنها به کپیبرداری از منابع قبلی نپردازد و این موضوع که اثر برای اولین بار به جهان ارائه شده باشد و فاقد سابقه باشد، ضرورتی ندارد.
کلیه مقررات بینالمللی حقوق مالکیت فکری و مقررات ملی کشورها (لااقل کشورهای مورد مطالعه) ایده را از گستره حمایتی خود خارج کردهاند و از آنجایی که حکم مقررات بینالمللی در این خصوص آمره به نظر میرسد، تبعیت از آن و در نتیجه عدم حمایت از ایده برای کشورهای عضو به ویژه کشورهای عضو سازمان جهانی تجارت ضروری است.