چکیده:
شاخۀ تحلیل خطا در فراگیری زبان دوم توسط کوردر و همکارانش (1970) شکل گرفت. این شاخه از زبانشناسی کاربردی، همانطور که از نام آن پیداست، نوعی تحلیل زبانی است که بر روی خطاهای زبانآموز در تولید زبان دوم تمرکز دارد و شامل مجموعهای از روشها برای شناسایی، توصیف و توضیح خطاهای زبانآموزان میباشد. در یادگیری زبان دوم، تحلیل خطا به عنوان ابزاری در پژوهش زبان دوم شناخته شده است که هدف آن درک فرایند یادگیری زبان دوم و بهبود سطح آموزش و یادگیری، همچنین بالا بردن کیفیت محتوای مواد درسی در زبان دوم بوده است. این تحلیل، شامل بررسی خطاها در سطوح متفاوت زبانی مانند واجی، ساختواژی، واژگانی، نحوی، معنایی و کاربردی میباشد. خطاهای سطح واژگان، در واقع، خطاهای ناشی از دانش زبانی اندک زبانآموزان در خصوص واژگان، معنا و کاربرد آنها در بافت زبانی زبان دوم میباشد. هدف از این مقاله بررسی خطاهای واژگانی در روسیزبانان فارسیآموز و براساس چارچوب تحلیل خطای مطرح شده توسط جیمز (1998) است. در این راستا، انشاها و تکالیف نوشتاری 32 نفر از فارسیآموزان روسیزبان مورد بررسی قرار گرفت. این دسته از فارسیآموزان، بهطور تصادفی از دانشجویان روسیزبان سال دوم و سوم زبان فارسی از دانشگاههای مسکو، سنتپترزبورگ و آستاراخان و همچنین فارسیآموزان روسیزبان مؤسسه دهخدا که در سطح میانی فارسیآموزی بودند، انتخاب شدند. پیکره نوشتاری با استفاده از روش استخراج آزاد یا خودانگیخته و از طریق مدرس دوره جمعآوری شد. خطاهای این گروه، پس از شناسایی و بررسی، با توجه به نوعشان، براساس چارچوب جیمز (1998) به دو دستۀ صوری و معنایی و زیربخشهای آن که شامل خطاهای قرضگیری، گرتهبرداری، روابط معنایی، باهمآیی میباشند، دستهبندی شدند. سپس هر کدام در دو منشأ میانزبانی یا تأثیر زبان مادری و درونزبانی و استفاده از راهبردهای ارتباطی مورد بررسی و علتیابی قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که اکثر خطاها در حوزه روابط معنایی واژگان و کاربرد واژگان هممعنا میباشند که منشأ درون زبانی دارند.
خلاصه ماشینی:
"با در نظر داشتن تحولات ایجاد شده در شیوههای آموزش زبانهای خارجی و نیز اهمیت و شناسایی پیچیدگیهای آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان، پژوهش حاضر درصدد است تا با بررسی خطاهای واژگانی در روسیزبانان فارسیآموز بر مبنای رویکرد تحلیل خطا و در چارچوب مطرح شده توسط جیمز (1998) گامی مثبت در جهت فرآیند یاددهی- یادگیری واژگان برای فارسیآموزان روسیزبان و بهطور کلی برای فارسیآموزان خارجیزبان بردارد.
Gustilo & Magno Zhuang Kirkgöz فقیری و تاجعلی (1390) پژوهشی را با عنوان "بررسی و تحلیل انواع خطاهای زبانی در 2000 جمله از متون نوشتاری فارسیآموزان دانشگاه بینالمللی قزوین" انجام داد.
خطاهای واژگانی-صوری میانزبانی زبانآموزان در هنگام کاربرد واژگان در زبان دوم، پیوسته به معنا و معادل همان واژه در زبان مادریشان میاندیشند و از این اصل که واژگان به کارگرفته شده از جانب آنان با بافت و سبک زبان دوم کاملا بیگانه است، ناآگاه میباشند.
همانطور که بررسی شد، اکثر کاربردهای نادرست واژگان مربوط به اسامی انسان، کشور و واژگان مشترک با انگلیسی میشد که در فارسی نیز این واژگان مانند کامپیوتر، کلاس و غیره وجود دارد اما بارزترین تفاوت چنین واژگانی در هر دو زبان صرفا مربوط به تلفظ آنهاست.
زبانآموز در این نوع خطاها همچون موارد پیشین، ممکن است در انتخاب واژگان گوناگونی که معنای یکسان اما کاربردی متفاوت دارند، سردرگم شود و از دورترین واژه به ذهن برای ابراز مقصود خود در زبان دوم استفاده کند.
6. نتیجه با توجه به آنچه که تاکنون در زمینۀ بررسی خطاهای واژگانی روسیزبانان فارسیآموز سطح میانی شرحدادهشد، اکثر خطاها در حوزۀ روابط معنایی و کاربرد واژگان هممعنا میشد که منشأ درونزبانی دارند."