چکیده:
در میان تمامی حوادث غیرمترقبه طبیعی و غیرطبیعی، زمینلرزه به عنوان یکی از مخربترین سوانح طبیعی محسوب میشود که همواره زندگی ساکنان شهرها و روستاهای اکثر نقاط کرهی زمین را تهدید میکند. پدافند غیرعامل شهری، مهمترین مقولهای است که میتواند آسودگی خاطر شهروندان، امنیت جانی و مالی آنها و ایمنی زیرساختهای شهری را فراهم آورد. هدف از این پژوهش، برنامهریزی پدافند غیر عامل شهری و مکانگزینی پناهگاه محلهای در سطح منطقه یک شهر کرمان میباشد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهای، بررسیهای میدانی و تحلیل دادهها با استفاده از نرمافزار الحاقی کارمانیا خطر (Karmaniya Hazard Model) که در محیطGIS کار میکند، مدل همپوشانی شاخص و فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی میباشد. نتایج نشان میدهد پناهگاههای محلهای شهری، تنها پاسخگوی 36140 نفر از جمعیت 126159 نفری منطقه است و حدودا به میزان کمبود فضا داریم. مکانهای انتخابشدهی دارای اهمیت بیشتر، کل محلات را پوشش نمیدهد و همچنین این مکانها پاسخگوی جمعیت محلات نیست. مکانیابی پناهگاه در ایران برای اولین بار در تحقیق حاضر انجام گرفته است که در مقیاس محلهای انجام شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که فضاهای مدنظر برای انتخاب پناهگاه در این سطح پاسخگوی جمعیت موجود منطقه در برابر حوادث نیست.
خلاصه ماشینی:
"ویلیامز، باثو و راسل نیز در سال (٢٠٠٠) در پژوهشی تحت عنوان "پاسخ به بحران شهری (واکنش اضطراری برنامه ریزی برای بمب گذاری مرکز شهر منچستر" پس از در نظر گرفتن مختصری از رابطه بین حوادث طبیعی و روشهای برنامه ریزی اضطراری، بررسی ظرفیت های محلی برای مدیریت بحران و توجه خاص به ترتیبات زمانی و مکانی را در مواقع بحران مدنظر داشته اند (٢٩٣ :٢٠٠٠ ,Williams et al).
شجاععراقی و همکاران (١٣٩٠) در تحقیقی تحت عنوان "مکانیابی بهینه پایگاههای پشتیبانی مدیریت بحران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی منطقه ٦ شهرداری تهران)" به شناسایی و بررسی عوامل موثر بر مکانگزینی پایگاههای پشتیبانی مدیریت بحران پرداخته اند و پس از آمادهسازی لایه ها و نقشه ها و تجزیه و تحلیل دادهها، بخش شمال شرقی تقاطع بزرگراه کردستان و شهید گمنام را به عنوان گزینه برتر این پایگاهها پیشنهاد دادهاند (شجاععراقی و همکاران، ١٣٩٠، ٤١).
معیارها سازگاری کارآیی ایمنی **عوامل *کاربریهای *دسترسیبه **فضای *دسترسیبه راه **عوامل طبیعی تسهیلات مناسب کالبدی ناسازگار نقشه آسیب - شریانیدرجه ١ نقشه خطرلرزه - خطوط اصلی گاز مراکزدرمانی مراکزآموزشی پذیریسازه ای آتش نشانی هتل ها و شریانیدرجه ٢ پست برق مسافرخانه مکانهای خیابانهای ایستگاه تقلیل مراکز انتظامی مذهبی محلی فشار گاز مراکزنظامی سالن های پمپ بنزین ورزشی CNGجایگاه ساختمانهای بلندمرتبه قنات شکل (٢): نمودار معیارهای مکانیابی پناهگاههای شهری منطقه یک کرمان مأخذ: *: (شجاععراقی و همکاران، ١٣٩٠: ٤٤)؛ **: (مطالعات نگارندگان، ١٣٩١، موسسه مطالعات و آموزش مدیریت بحران شهرداری کرمان، ١٣٩٢) ١-٣-٣- سازگاری یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی کاربری اراضی شهری، مکانیابی برای کاربریهای گوناگون در سطح شهر و جداسازی کاربریهای ناسازگار از یک دیگر است (سعیدنیا، ١٣٧٨: ٢٤)؛ یعنی کاربری مورد نظر بایستی در حوزه نفوذ کاربریهای سازگار قرار بگیرد."