چکیده:
سفر برای زیارت قبر نبی اکرم( نزد علمای اسلام از بافضیلتترین اعمال به شمار میرود و تا اوایل قرن هشتم کسی با این عمل مخالفتی نداشت، تا اینکه ابنتیمیه حرّانی با استناد به حدیث «لا تشدّ الرحال» که بخاری و مسلم نقل کردهاند، سفر به زیارت قبر نبی اکرم( را بدعت دانست، و ادعا کرد اگر زائر به زیارت حریم نبوی مشرف میشود باید فقط به نیت مسجدالنبی عازم شود و جایز نیست به نیت زیارت عزم سفر کند، علمای اسلام در قبال این فتوا مواضع تندی اتخاذ کردند و تا عصر حاضر در آثار خود با رد دلایل ابنتیمیه و تابعینش بر جواز این عمل تاکید میکنند. در این میان، دیوبندیان، که طائفهای از احناف شبهقاره هستند، همانند دیگر گروههای اسلامی در برابر فتوای ابنتیمیه مقابله کردند. آنها فتوای حرمت شدّ رحال را خلاف اجماع مسلمین اعلام کردند و برداشت ابنتیمیه از دلالت حدیث «لا تشدّ الرحال» را ناصحیح خواندند و قائل شدند که زائر مدینه منوره میتواند به قصد زیارت حریم نبوی( عزم سفر کند.
خلاصه ماشینی:
شد رحال برای زیارت قبر نبی اکرم( از منظر دیوبندیه و ابنتیمیه علی ملاموسی میبدی 1 چکیده سفر برای زیارت قبر نبی اکرم( نزد علمای اسلام از بافضیلتترین اعمال به شمار میرود و تا اوایل قرن هشتم کسی با این عمل مخالفتی نداشت، تا اینکه ابنتیمیه حرانی با استناد به حدیث «لا تشد الرحال» که بخاری و مسلم نقل کردهاند، سفر به زیارت قبر نبی اکرم( را بدعت دانست، و ادعا کرد اگر زائر به زیارت حریم نبوی مشرف میشود باید فقط به نیت مسجدالنبی عازم شود و جایز نیست به نیت زیارت عزم سفر کند، علمای اسلام در قبال این فتوا مواضع تندی اتخاذ کردند و تا عصر حاضر در آثار خود با رد دلایل ابنتیمیه و تابعینش بر جواز این عمل تأکید میکنند.
مؤید کلام، روایت صحیح مسلم است که حدیث «لا تشد الرحال إلا إلی ثلاثة مساجد» 1 را به صورت «إنما یسافر إلی ثلاثة مساجد» 2 هم نقل کرده است، که جمع دلالی این دو روایت همان مطلق سفر کردن به این مساجد میشود، 3 و اینکه پیامبر اکرم( به صورت کنایه از مسافرت به غیر از مساجد ثلاثه نهی کرده، سخنی بلیغتر از این است که تصریح کند و بگوید: «لا تسافروا»؛ زیرا با کنایه صورت حالت مسافرت و مهیا کردن اسباب بر مرکبها، و بستن و محکم کردن آن برای انسان مجسم میشود.
4 عمدهترین دلیل ابنتیمیه بر حرمت، حدیث «لا تشد الرحال» است که بخاری و مسلم از طریق ابوهریره و ابوسعید خدری، و دیگر طرق از پیامبر اکرم( نقل کردهاند: «لا تشد الرحال إلا إلی ثلاثة مساجد: المسجد الحرام، والمسجد الأقصی، ومسجدی هذا؛ بار سفر بسته نمیشود، مگر به سه مسجد، مسجدالحرام و مسجدالأقصی، و این مسجد من (مسجدالنبی)».