چکیده:
وحدت جهان اسلام یکی از مهمترین مباحثی است که آموزههای دینی و در راس آن، قرآن کریم به آنپرداخته است. در کنار وحدت، تفرقه، مانع بزرگ کمال انسانهاست. جامعه اسلامی هنگامی با شتاب لازمبه سوی کمال حرکت خواهد کرد که موانع وحدت از مسیر آن برداشته شود. بدون شک، قرآن کریم، بهترین،کاملترین و مطمئنترین منبع برای دستیابی به چگونگی ایجاد جامعه برتر است. این مقاله با مروری بر منابع در دسترس، با هدف تعیین راهکارهای ایجاد وحدت از دیدگاه قرآن انجامشده است و درصدد است تا براساس آیات قرآن کریم، با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی این مسئلهبپردازد. چنگ زدن به ریسمان الهی، توجه به نقاط مشترک، بازگشت به سنت پیامبر صلیاللهعلیهوآله و اهلبیت علیهمالسلام، امر بهمعروف و نهی از منکر، حفظ حقوق یکدیگر، اصلاح روابط فیمابین، تحقق نظام اقتصادی مبتنی بر قرآنکریم و مکتب نورانی اهلبیت علیهمالسلامو اطاعت محض از اولیالامر و رهبری دینی، پرهیز از تفرقه و... ازجمله یافتههای این مقاله میباشد.
خلاصه ماشینی:
نویسنده ضمن پرداختن به مضامین توصیههای قرآنبه مسلمانان در مورد وحدت و اتحاد، نهی قرآن ازاختلاف، اهمیت موضوع اتحاد و وحدت در سنت وسیره عملی پیامبر، به دیدگاه امیرالمؤمنین علی علیهالسلام دربارهوحدت اشاره کرده و در آخر نتیجهگیری میکند که مطالعهسیره عملی پیامبر صلیاللهعلیهوآله و ائمه اطهار علیهمالسلامحاکی از آن استکه مصلحتاندیشی برای حفظ وحدت امت اسلام باوجود عدم تسامح در اصول و احکام اسلامی هموارهمورد تأکید آنان قرار داشته و تحقق ارزشهای اسلامی وقرآنی با توجه به شرایط زمان، موضوع اتحاد همیشه موردتوجه آنان بوده است (مؤیدنیا، 1387، ص 64).
»معرفی قرآن بهصورت «ثقل اکبر» در روایت معروف«ثقلین» نیز مؤید این مدعاست؛ چنانکه قرآن کریم در آیه59 سوره «نساء»، خود از مؤمنان خواسته است تا اولا، ازخداوند و رسول و اولیالامر که امامان معصوم علیهمالسلامو فقهاو جانشینان آنان در زمان غیبت هستند تبعیت محضداشته باشند؛ ثانیا در منازعات و اختلافات خود، بهخداوند و رسول و سنت وی و اولیالامر رجوع کنند: «یاأیها الذین آمنوا أطیعوا الله و أطیعوا الرسول و أولی الأمرمنکم فإن تنازعتم فی شیء فردوه إلی الله و الرسول إنکنتم تؤمنون بالله و الیوم الآخر ذلک خیر و أحسنتأویلا» و و این رجوع الیالله در روایت حضرتامیر علیهالسلام به رجوع به قرآن تعبیر شده است؛ بنابراین، قرآنکریم، افزون بر آنکه میتواند در نقش محور یگانگی،ایجادکننده آن باشد، میتواند در رویکرد اختلافات،یگانگی پیشین را نیز اعاده کند.
مراجعه به سنت پیامبر صلیاللهعلیهوآله و اهلبیت علیهمالسلام افزون بر آنکه خداوند، وجود قرآن کریم را محوری برایهمبستگی و یگانگی مسلمانان میشناسد و آن را «حبلالله» نامیده (آلعمران: 103)، مراجعه به پیامبر صلیاللهعلیهوآله وسنت آن حضرت را نیز بهعنوان راهکاری برای ایجاد وحفظ یگانگی معرفی کرده است: «فإن تنازعتم فی شیءفردوه إلی الله و الرسول.