چکیده:
در این تحقیق بیلان آبهای زیرزمینی دشت خیر واقع در شهرستان استهبان به منظور مدیریت پایدار آبخوان در دوره زمانی ١٣٧٥ تـا ١٣٨٤ و دو گروه اصلی مؤلفه های تخلیه و تغذیه و تغییرات حجم مخزن آبخوان مورد بررسی قرار گرفته است . نتایج نشان می دهد که حجم کل تخلیه سالانه (١١٩.١١ میلیون متر مکعب ) بیشتر از حجم کل تغذیه سالانه (١٠٦.٣٠ میلیون متر مکعب ) بوده و سالانه حجم ذخایر آبهای زیرزمینی کاهش می یابد. میانگین افت سطح آب زیرزمینی در دشت خیر ٧.٠٨ متر در ١٠ سال مورد مطالعه بوده است . این موضوع نه تنها موجب کاهش منابع آب و آبدهی چاهها گردیده بلکه مشکلات جـدی دیگـری از جملـه هجـوم آبهـای شـور، خشک شدن چشمه ها و نشست زمین ، افزایش هزینه های پمپاژ و کاهش محصولات کشاورزی در اثر شور شدن آب چاهها را به دنبال داشته است . بر مبنای مطالعات بیلان و به منظور مدیریت پایدار منابع آبهای زیرزمینی در دشت خیر می توان بـا احـداث کانـالهـای آبیاری، استفاده از روشهای نوین آبیاری، استفاده از الگوی کشت بهینه ، تسطیح اراضی ، احداث و توسعه شبکه های آبیاری برداشت از آبهای زیرزمینی را کاهش و با اجرای طرحهای تغذیه مصنوعی از جمله گسترش سیلاب و حوضچه های نفوذ این منـابع را افـزایش داد..
خلاصه ماشینی:
"(Mbue, 2009 شکل ١ راه های دسترسی به محدوده مورد مطالعه با توجه به اهمیت و محدودیت منابع آبهای زیرزمینی و وجود مشکلاتی به شرح زیر، انجام این تحقیق در این دشـت ضروری می باشد: • افزایش بی رویه تخلیه آبهای زیرزمینی و کاهش بارش و در نتیجه افت سـطح آب زیرزمینـی محـدوده طـرح، کـاهش حجم مخزن آب زیرزمینی ؛ • پیشروی آب شور دریاچه بختگان؛ • در خشکسالی های اخیر و افزایش بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی ، سطح آب زیرزمینی پایین رفته و موجب کف شکنی چاهها یا افزایش عمق حفاری, جابجایی محل چاه و حفر چاههای جدید گردیده است ؛ بهرهبرداری بیش از حد مجاز یا برداشت آب با دبی بـیش از مقـدار اختصـاص داده شـده موجـب افـت بیشـتر سـطح آب زیرزمینی در منطقه گردیده است ؛ مواد و روشها به منظور شناخت جریآن های ورودی و خروجی به آبخوان، اطلاعات بارش، تبخیر، آبدهی رودخانـه هـا، نفـوذ، روانـاب و تغذیه و برداشت از آبهای زیرزمینی مورد نیاز است که در بخش های زیر بررسی گردیدهاند.
اهداف اصلی در بررسی و مطالعات بیلان عبارتند از: (٢٠٠٧ ,Bhutta et al) ١- بررسی و تعیین مقادیر مؤلفه های تغذیه و تخلیه در آبهای زیرزمینی محدوده مورد مطالعه ؛ ٢- محاسبه بیلان سالانه آب زیرزمینی محدوده مورد مطالعه ؛ ٣- ارائه پیشنهادات به منظور توسعه پایدار آبخوان مورد مطالعه ؛ بحث و نتیجه گیری براساس آمار به هنگام شده منابع آب در مجموع ٢٧٠ منبع آب در این محدوده مطالعاتی وجود داشته اسـت ."