چکیده:
به منظور دست یابی به یک روش مناسب جهت حفاظت منابع آب زیرزمینی از آلودگیهایی که در آینده آن ها را تهدید میکند، سیستم های ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی توسعه یافته اند. در حال حاضر روش های مختلفی جهت پتانسیل یابی آلودگی آب هـای زیرزمینـی وجـود دارد. ایـن روش ها بر این اساس هستند که بعضی از مناطق دارای استعداد بیشتری برای آلوده شدن نسبت به سایر مناطق میباشند. در این تحقیق آسیب پذیری آبخوان دشت گل گیر بررسی شده است . دشت گل گیر در شرق استان خوزستان واقع شده است . این دشت به دلیـل دارا بـودن منـابع غنـی آب زیرزمینی و خاک حاصل خیز از کشاورزی پر رونقی برخـوردار اسـت . بـه دلیـل گـسترش زیـاد فعالیت های کشاورزی کیفیت آب زیرزمینی تحت تأثیر مواد شیمیایی کشاورزی بـه ویـژه نیتـرات میباشد. به همین دلیل ارزیابی آسیب پذیری در تصمیم گیریهای مدیریتی این دشت اهمیت دارد. از میان روش های موجود جهت ارزیابی آسیب پذیری، از مدل DRASTIC و اسـتنتاج فـازی بهـره گرفته شده است . اصول مدل DRASTIC بر پایه ترکیب شاخص هـای تأثیرگـذار هیـدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی بر انتقال و یا عدم انتقال آلودگی میباشد و در محاسبه شاخص آن از منطق بولین استفاده میشود. منطق بولین میتواند موجب نتیجه گیریهای غلط در مورد مقادیر نزدیک مرز دسته بندیها شود. استفاده از منطق فازی میتواند به افزایش دقت نتایج به خـصوص در مـورد مقـادیر مرزی کمک کند. نتایج این تحقیق توانایی مدل سازی فازی پارامترهای هیدروژئولوژیک که از عدم قطعیت ذاتی برخوردارند را تأیید مینماید.
خلاصه ماشینی:
"مقایسه ارزیابی آسیب پذیری آبخوان به روش های DRASTIC و منطق فازی مطالعه موردی: دشت گل گیر مسجد سلیمان حمید رضا ناصری دانشیار، دانشکده علوم زمین ، دانشگاه شهید بهشتی تهران فردوس صارمی نژاد دانشجوی کارشناسی ارشد هیدروژئولوژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران چکیده واژگان کلیدی: مقدمه منابع آب زیرزمینی به دلیل استعداد آلودگی کمتر و همچنین ظرفیت ذخیره زیاد نسبت به آب های سطحی به عنوان یک منبع مهم مورد توجه میباشند(١٩٩٦ ,US EPA).
جدول ١: طبقه بندی و نرخ بندی پارامترهای مدل DRASTIC در منطقه مورد مطالعه [به تصویر مراجعه شود] الف ب ج شکل ٢: نقشه لایه های مدل DRASTIC(الف - عمق تا سطح ایستابی، ب - تغذیه خالص ، ج - محیط آبخوان ، د- محیط خاک، ه - شیب توپوگرافی، و- محیط غیراشباع ، ی- هدایت هیدرولیکی) د ه و ادامه شکل ٢ ادامه شکل ٢ مدل فازی ارزیابی آسیب پذیری آب های زیرزمینی یا توصیف مناطق آلوده آسان نمیباشد زیرا بـه پارامترهـای پیچیـده زیادی بستگی دارد.
جدول ٣: همبستگی بین لایه های مدل DRASTIC و غلظت نیترات عمق سطح محیط هدایت لایه تغذیه خالص محیط آبخوان محیط خاک شیب توپوگرافی ایستابی غیراشباع هیدرولیکی نیترات ٠,٢٢٣٦ 0,2737 0,3145 0,5138 0,2081 0,2791 0,3881 الف ب شکل ٦: نقشه آسیب پذیری دشت گل گیر الف - مدل DRASTIC ، ب - مدل فازی) نتیجه گیری به طور کلی نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان میدهد که در حالت استفاده از لایه های قطعـی و فـازی روند کلی آسیب پذیری یکسان میباشد اما هنگامی که از لایه های فازی استفاده میشود حالت تغییر تدریجی بهتر نمایان میشود."