چکیده:
عدم کفایت بارش برای رشد حیات در منطقه خشک از ویژگی های دائمی آب و هوای منطقه خشک میباشد، اما کاهش غیر منتظره بارش یا بارش های کمتر از میانگین درازمدت در مدت معین در منطقه ای که کاملا خشک نیست ، خطرهای زیادی بوجود میآورد که از این پدیده تعبیر به خشکسالی میشود. در این مطالعه به منظور بررسی وضعیت بارش حوضه ارس ، داده های مربوط به بارش سالانه برای ایستگاه های اردبیل ، اهر، پارس آباد، ماکو، جلفا، خوی و مرند، جهت محاسبه سال های مرطوب و خشک با استفاده از تحلیل آماری مورد استفاده قرار گرفتند. شاخص های استفاده شده در این بررسی عبارت از نمایه بارش قابل اعتماد (DRI )، روش نیچه ، نمایه درصد از بارش نرمال (PNPI ) است . یافته های این تحقیق منجر به تعیین وضعیت بارش و تعیین فراوانی وقوع ترسالیها و خشکسالیها در ایستگاه های مورد مطالعه گردید. نتایج کلی نشانگر این موضوع است که در همه ایستگاه ها پدیده خشکسالی توام با شدت و ضعف هایی حاکم میباشد و در اکثر ایستگاه ها وضعیت بارش در حالت نرمال میباشد. در بین روش های استفاده شده روش بارش قابل اعتماد با داشتن محدودیت های کمتر و قابلیت های بیشتر برای تعیین دوره های ترسالی و خشکسالی، بهتر از دیگر مدل ها تشخیص داده شد.
خلاصه ماشینی:
"جدول ٤ : تعیین وضعیت بارش سالانه ایستگاه های حوضه آبریز ارس با استفاده از نمایه DR (بارش به میلیمتر) [به تصویر مراجعه شود] [به تصویر مراجعه شود] شکل ٢ : توزیع فراوانی ترسالی و خشکسالی براساس شاخص DR در حوضه آبریز رود ارس محاسبه روش نیچه و نتایج حاصل از آن با استفاده از روش نیچه مقادیر آستانه خشکسالی و ترسالی برای هر یک از ایستگاه های مورد مطالعه محاسبه گردید که این مقادیر در جدول ٥ درج شده است .
مهم ترین نتایج حاصل از جدول ٦ و شکل ٣ به صورت زیر میباشد: ١- ایستگاه پارس آباد با ١ سال مرطوب و اردبیل با ١ سال خشکسالی کمتـرین تعـداد سـال هـای ترسـالی و خشکسالی را تجربه کرده اند؛ ٢- در اغلب سال های دوره آماری وضعیت بارش در همه ایستگاه ها از نظر کیفـی در وضـعیت نرمـال بـوده است ؛ ٣-خوی و جلفا با ٤ سال مرطوب بیشترین تعداد سال های ترسالی را به خود اختصاص داده است ؛ ٤- در سال ١٩٩٣ حوضه در وضعیت مناسب تری قرار گرفته ، زیرا در ایـن سـال همـه ی ایسـتگاه هـا غیـر از پارس آباد در شرایط ترسالی قرار گرفته اند؛ ٥- از خشکسالیهای مستمر ایستگاه ها می توان به ماکو در سال هـای (١٩٩٠-١٩٨٩) و مرنـد در سـال هـای (١٩٩١-١٩٩٠) اشاره کرد."