چکیده:
یکی از مهم ترین عوامل محیطی موثر بر تولید محصول های کشاورزی، آب و هوا است که انسان در مقیاس کوچک و آن هم با صرف هزینه های گزاف قادر به کنترل آن است. بنابراین تنها راه ممکن برای مقابله با محدودیت های اقلیمی شناخت این محدودیت ها، سازگاری با آن ها و لحاظ کردن مدیریت محصول های زراعی است. لذا در این پژوهش جهت پهنه بندی کشت ذرت دانه ای در استان لرستان، از عناصر اقلیمی دما، رطوبت نسبی، درجه روز - رشد، ده ایستگاه سینوپتیک در سطح استان و پارامترهای محیطی شیب و PH خاک استفاده شده است. در میان این فاکتورها دما به دلیل درجه اهمیت بالای آن به صورت فنولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت، سپس جهت تولید نقشه های پهنه بندی کشت این محصول از تکنیک های سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. بعد از تولید نقشه های اولیه جهت همسان سازی لایه ها و تعریف مناطق تاثیرگذار، از روش استاندارد سازی فازی استفاده گردید. در نهایت به منظور تلفیق داده ها بر اساس وزن آن ها از روش ارزیابی سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد و نقشه پهنه بندی اراضی مستعد کشت ذرت دانه ای در استان لرستان تهیه گردید. نتیجه پهنه بندی با استفاده از روش های مذکور نشان داد که 2.34 درصد از مساحت استان برای کشت این محصول مستعد، 8.55 درصد نیمه مستعد، 13.08 درصد ضعیف و 76.03 درصد دارای شرایط نامناسب می باشند همچنین نتایج به دست آمده بیانگر آن است که بیشتر نقاط مطلوب در مناطق غرب، مرکز و قسمت هایی از شمال استان پراکنده می باشند.
خلاصه ماشینی:
پهنه بندي اقليمي کشت ذرت دانه ي در استان لرستان سيد منصور شاهرخوندي استاديار گروه جغرافيا، دانشگاه آزاد اسلامي واحد خرم آباد مهران لشني زند استاديار مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان لرستان هادي لرستاني کارشناس ارشد جغرافياي طبيعي دانشگاه آزاد اسلامي واحد خرم آباد تاريخ دريافت : ١٣٩٠/٠٨/١١ پذيرش نهايي: ١٣٩١/٠٥/٣٠ چکيده يکي از مهم ترين عوامل محيطي مؤثر بر توليد محصول هاي کشاورزي، آب و هوا است که انسان در مقياس کوچک و آن هم با صرف هزينه هاي گزاف قادر به کنترل آن است .
لذا در اين پژوهش جهت پهنه بندي کشت ذرت دانه اي در استان لرستان ، از عناصر اقليمي دما، رطوبت نسبي، درجه روز - رشد، ده ايستگاه سينوپتيک در سطح استان و پارامترهاي محيطي شيب و PH خاک استفاده شده است .
نتيجه پهنه بندي با استفاده از روش هاي مذکور نشان داد که ٢/٣٤ درصد از مساحت استان براي کشت اين محصول مستعد، ٨/٥٥ درصد نيمه مستعد، ١٣/٠٨ درصد ضعيف و ٠٣/ ٧٦درصد داراي شرايط نامناسب ميباشند همچنين نتايج به دست آمده بيانگر آن است که بيشتر نقاط مطلوب در مناطق غرب ، مرکز و قسمت هايي از شمال استان پراکنده مي باشند.
به اين ترتيب نقشه بارندگي ساليانه ، متوسط دماي ساليانه ، معدل حداقل دما براي سردترين ماه سال ، PH خاک و شيب منطقه را تهيه نمود و اثرات آن ها را بر روي محصول کلزا مورد بررسي قرار داد و در نهايت با تلفيق نقشه ها مناطق مستعد کشت کلزا در استان لرستان را تعيين نمود.