چکیده:
این نوشتار میکوشد با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به مولفههای «گفتمان انتظار»، نقش این آموزه را در مهندسی «فرهنگ مقاومت» به تصویر بکشد و این فرضیه را محک بزند که گفتمان انتظار، در نهادینهسازی فرهنگ مقاومت در جامعه نقشبنیادینی ایفا میکند. این گفتمان ظرفیتها و قابلیتهای متعددی در احیا و تجدید حیات فرهنگ مقاومت در میان مسلمانان دارد.
این نوشتار ضمن رد رویکرد «سکولار» به فرهنگ، درصدد اثبات نقش آموزههای دینی در فرهنگ است. نکته ظریف و قابل توجه در این رویکرد آن است که دین، مبانی، اصول و جهات کلّی فرهنگ را متذکر شده است.
تبیین پیوندهای دوسویه انتظار و فرهنگ مقاومت، آغازگاهی است که این پژوهه برای ارائه تصویری روشن از بحث برمیگزیند. پیجویی در نصوص دینی و متون معتبر، چنین میرساند که گفتمان انتظار، بر نظام بینشی، گرایشی و منشی فرهنگ مقاومت تاثیرگذار است. امیدواریم در پژوهشهای دیگر ابعاد دیگر این مسئله، به شکلی روشمند و از چشماندازهای گوناگون مورد مداقه قرار گیرد.
In this article، with a descriptive-analytic approach and with reference to the components of “discourse of waiting”، we try to visualize its role in the doctrine of engineering the “culture of resistance”، and examine this hypothesis that the discourse of waiting plays a fundamental role in the institutionalization of the culture of resistance in the society. This discourse has various capacities and capabilities in the restoration and revitalization of the culture of resistance among the Muslims.
While the current paper rejects the “secular” approach to the culture، it proves the role of religious teachings in the culture. The delicate and significant point in this approach is that religion has pointed out the principles and the overall directions of the culture. Explaining the bilateral relations between the waiting and the culture of resistance is the initiating point that the current research has chosen to present a clear picture of the discussion. Investigating in the religious texts and reliable documents implies that the discourse of waiting affects the perceptual، attitudinal، and dispositional system of the culture of resistance. We hope that in other studies، the other aspects of this issue are examined closely in a methodical way and from different perspectives.
خلاصه ماشینی:
"از جلوههای فرهنگ مقاومتی منتظران، مقاومت دربرابر آزار سرزنش کنندگان است؛ چنانکه استقامت و پایداری یاران حضرت، به عدم توجه به سرزنش ملامتکنندگان بیان شده است: لا یبالون فی الله لومة لائم؛ در مسیر رضای الاهی یک لحظه هم تردید نخواهند داشت (ابن طاووس، 1416: 138و علی بن ابراهیم، 1404، ج1: 170)؛ حتی ممکن است عده زیادی از شرق و غرب عالم چنین قیامی را تکذیب کنند: إذا ظهرت رایة الحق لعنها أهل المشرق و أهل المغرب؛ چون پرچم حق نمایان شود اهل خاور و باختر به آن لعنت فرستند (نعمانی،1397: 299).
نقش گفتمان انتظار در بازتولید عناصر درونی فرهنگ مقاومت تحکیم بینش مقاومتی تثبیت گرایش مقاومتی استقرار رفتارهای مقاومتی صلابت و نیرومندی ایثار مجاهده در راه خداوند متعال اضطرار به حجت آرزوی جهاد رعایت تقوای الاهی صبر حساسیت در برابر کجیها و انحرافات تحمل کاستیهای روزگار غیبت خوداتکایی و عزت حقطلبی کسب آمادگی تسلیم امر امام پرهیز از فزونطلبی زمینهسازی نتیجهگیری زندگانی پیامبر( اسلام و ائمه( مملو از تعالیم و رفتارهایی است که جلوههای روشنی از فرهنگ مقاومت را به نمایش گذاشته است.
ستیز با مستکبران و پایداری و مقاومت در برابر ظالمان، اعتقاد عمیق به خداوند که پایه استواری در عمل است، تحمل سختیهای دوره غیبت امام و مشکلات دوره غیبت، مقاومت در برابر کجیها و انحرافات و تلاش در راه اصلاح دیگران و پاکسازی جامعه از ابتلا به انواع گناهان، مقاومت در برابر خواهشهای نفسانی و تمایلات و خودداری از آلودگی به مظاهر دنیوی، ایثار همدلی و صبر وپایداری و آمادهسازی و زمینهسازی در همه زمینهها، مقابله با تهاجم فرهنگی بیگانه، خود اتکایی و حفظ عزت از مؤلفههای فرهنگساز انتظار است که در مهندسی فرهنگ مقاومت سهم بسزایی دارد."