چکیده:
سه دین اسلام، مسیحیت و یهود از یک خانواده بوده و به عنوان آیینهای سامی خوانده شده اند، ولی در متون اسلامی تأکید شده است که دین اسلام کامل کننده دو دین پیش از خود است. از این رو بررسی موقعیت مسیحیت و دامنه نفوذ آن در جزیرة العرب به ویژه بخش غربی آن و حجاز مقارن ظهور اسلام ازاهمیت خاصی برخوردار است. زیرا آگاهی از آن به درک بهتر بسیاری از حوادث صدر اسلام، خاصه تعامل مسیحیان با پیامبراکرم(ص) و مسیحیت شناسی قرآن کریم کمک میکند. ازاین رو نگارنده دراین مقاله بر آن است تا اطلاعاتی از نحوه نفوذ مسیحیت و موقعیت آن در حجاز به دست دهد. هرچند برای گسترش مسیحیت در حجاز راههای متعددی وجود داشته، اما دراین مقاله به ورود مسیحیت به حجاز از نواحی شمال غربی (بصری)، غرب (حبشه) و جنوب غربی (نجران) پرداخته شده و ثابت شده است که مسیحیت در سده ششم میلادی و مقارن ظهوراسلام در حجاز حضوری به نسبت قوی داشته است.
خلاصه ماشینی:
کلید واژه ها: بصری، حبشه ، حجاز، ظهور اسلام ، جزیرة العرب ، مسیحیت ، نجران مقدمه در آثار گذشتگان در مورد حدود سرزمین حجاز اختلاف نظر زیادی به چشم مـ̀یخـورد، چنانکه برخ̀ی گفته اند بخش جنوب̀ی آن به رشته کوه یمن شمال̀ی م̀یرسیده و شـمال آن نیز تا جنوب فلسطین امتداد داشته است (سید رجـب ، ٣٧-٣٨).
مسیحیت از اطراف جزیرة العرب عربستان و ازطرق متعددی به غرب ایـن سـرزمین و داخل حجاز راه یافت که به نظر م̀یرسد مهم ترین این راه هـای نفـوذ، در شـمال شـام و بصری ، در جنوب یمن و نجران و در غرب حبشه (بویژه از طریق حبش̀یهای مسیح̀ی در حجاز و نیـز بازارهـای سـالانه )، بـوده انـد.
با توجه به این که مراکز مسیح̀ی در شمال حجاز و جنوب آن ، و نیز در میان حبشـ̀یهـا عمدتا به مسیحیت یعقوب̀ی گرایش داشتند، م̀یتـوان گفـت ایـن مـذهب بـیش از سـایر نحله های مسیح̀ی از قبیل نسطوری و ارتدوکس بر مردم حجاز تأثیر داشته است (بلاشر، .
قبل از اسلام بخش̀ی از مأموریت مسیحیان نجران در عکاظ این بود که اعراب را اززیارت کعبه ، جای̀ی که پـر از بـت بـود، بازدارنـد و آنان را به سوی معبد مسیحیان در نجران سوق دهند چنان کـه حبشـ̀یهـای مسـیح̀ی قصد داشتند، عربها را به زور به زیارت معبد نجران وادارند، و شاید لشکرکش̀ی ابرهـه بـه مکه نیزبه همین منظور بوده است .