چکیده:
قرآن با بیان ابعاد گوناگون فعالیت های شیطان، به معنی او می پردازد. صحیفه سجادیه نیز همگام با قرآن، مفاهیم ارزش مندی را در موضوع شیطان شناسی مطرح کرده و دعای هفدهم، به شناخت شیطان اختصاص دارد. پزوهش حاضر، به بررسی سخنان امام سجاد علیه السلام در صحیفه سجادیه، درباره تاثیر شیطان بر انسان می پردازد. تلاش شیطان برای انحراف فکری و عملی انسان، در قالب گزاره های متعددی مورد اشاره امام سجاد علیه السلام قرار گرفته و دو بخش مقاله را تشکیل می دهد. از ویژگی های این نوشتار، جمع آوری تمامی متون مذکور در صحیفه و تطبیق و تحلیل آن با آیات قرآن کریم است. دستور خداوند در قرآن، درباره شناخت شیطان و نیاز به یادگیری روش های او در منحرف کردن انسان، نگارش مقاله حاضر را ضروری می نماید.
Quran introduces Satan through covering different aspects of his evil deeds. Sahifa Sajjadiya side by side with Quran discusses precious concepts about demonology of which the seventeenth supplication is to know Satan. The present paper therefore studies words of Imam Sajjad (a.s) about the effects of Satan on human beings in Sahifa Sajjadiya. Almost two-thirds of the paper is given to Satan’s efforts at the deviation of human’s thought and action presented in the form of different statements pointed out by Imam Sajjad (a.s). This piece has collected all the aforementioned texts from Sahifa Sajjadiya and has analyzed them referring to the verses of the Noble Quran. We deemed it necessary to prepare this paper regarding Allah’s command on knowing Satan as well as his ways with which he makes human beings swerve.
خلاصه ماشینی:
"3 خداوند متعال نیز در قرآن کریم، دشمنی آشکار شیطان را گوشزد و با بندگان اتمام حجت کرده است 4 ، اما بسیاری از انسانها با وجود روشن بودن این آیات، در دام فریب شیطان گرفتار میشوند: و اتل علیهم نبأ الذی ءاتیناه ءایاتنا فانسلخ منها فأتبعه الشیطان فکان من الغاوین 5 ؛ و بر آنها بخوان سرگذشت آن کس را که آیات خود را به او دادیم، ولی (سرانجام) خود را از آن تهی ساخت و شیطان در پی او افتاد و از گمراهان شد.
خداوند نیز در آیات قرآن با تأکید بر این مطلب، فضل و رحمت الهی را عامل گمراه نشدن شمرده است: و لو لا فضل الله علیکم و رحمته لاتبعتم الشیطان إلا قلیلا 3 ؛ اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود، جز عدۀ کمی، همگی از شیطان پیروی میکردید (و گمراه میشدید).
شیطان، شیرینی کاذب گناه را آنچنان خوش به انسان میچشاند که نتواند آن را ترک کند و در مقابل، دلنشینی طاعت و کار نیک را طوری مشکل نشان میدهد که در دل انسان، تلخ، مشکل، طاقتفرسا و نفرتانگیز به نظر برسد؛ برای مثال، انفاق به همنوع از کارهای نیکی است که طبق آیات قرآن، شیطان با برجسته کردن فقر، آن را مشکل مینمایاند.
تاریک نشان دادن مسیر حق، شبههافکنی، ایجاد بدگمانی به رازقیت خداوند، وعدههای دروغ، ایمنی دادن از عذاب و ترساندن از غیرعذاب، زیباسازی معصیت و سخت جلوه دادن طاعت و سرزنش، از تلاشهای شیطان در جهت انحراف فکری و عقیدتی انسان است که در صحیفه به آن اشاره شده است."