چکیده:
مخاطرات طبیعی به عنوان یکی از عوامل مهم پیش روی برنامه ریزان محیطی می باشد. این مخاطرات درمواردی تحت تاثیر عملکرد نادرست انسانی تشدید می شوند، که البته وقوع سیلاب نیز از این پدیدهمستثنی نمی باشد. در این مقاله با توجه به عوامل مختلف موثر اقدام به تعیین مناطق پرمخاطره شده است.البته یکی از عواملی که منجر به بروز خطر سیلاب گردید توسعه مناطق روستایی در حاشیه رودخانه ها وبستر و حواشی دشتهای سیلابی می باشد. از این رو تهیه نقشه های پهنه بندی خطر سیلاب در زمینهمدیریت این خطر، می تواند بسیار اثر بخش بوده و مسولان امر را در راستای برنامه ریزی یاری نماید.در این مطالعه، روش کار استفاده از داده های آماری، تحلیل داده های مکانی و همچنین استفاده از تصاویرماهواره ای جهت تهیه نقشه شماره منحنی در مدل scs با تکنیک GIS می باشد که در مرحله بعد با بکارگیری معادلات روش scs ونقشه CN و لایه بارش، پهنه هایی که پتانسیل ایجاد رواناب مشابهی دارند؛ تعیین گردد. براساس نتایج حاصل از این مدل حدود 48 %استان در طبقه بدون رواناب و رواناب کم، 36 % رواناب متوسط و 16 % در کلاسهای رواناب زیاد و شدید قرار دارد. میزان شدت سیل خیزی در نیمه جنوبی استان متمرکز می باشد. در این بخش از مطالعه ابتدا نقشه های مربوط به عوامل فوق در محیط GIS تهیه و با استفاده از تحلیل های موجود، حرایم آنها و پهنه های خطر با شدتهای مختلف تعیین و نهایتا روستاهای آسیب پذیر موجود در منطقه از لحاظ شدت این مخاطرات اولویت بندی شده است. چنین مطالعاتی می تواند راهکارهای مناسبی را در راستای شناخت و بررسی اولویت های مخاطرات طبیعی و همچنین سکونتگاههای در معرض خطر را در اختیار مدیران و برنامه ریزان مسول در این زمینه قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"جدول ٢: ویژگیهای زیرحوضه های محدوده مطالعاتی استان گلستان مساحت ویژگیها زیر حوضه (km2)ارتفاعات شمالی البرز که دارای اختلاف ارتفاع شدید با دشت آبرفتی هستند به همراه بارندگی زیاد باعث ایجاد رودخانه های عمدتا" جنوبی_ شمالی با قدرت فرسایش شدید گردیده اند که این رودخانه ها به محض رسیدن به دشت با تشکیل مخروط افکنه های درشت دانه عمدهء رسوب خود را بر جا گذاشته و به رودخانه های بالغ تغییر شکل می دهند و سپس در بستری آرام وارد گرگانرود ١٠١٢٠ رودخانه ای پیر به نام گرگانرود می شوند که از برخی سرشاخه های شرقی خود از جمله ساری سو به دلیل جازی بودن در ارتفاعات لسی ، رسوبات سیلیکاتی ورقه ای به نام لس را همراه خود داشته و علیرغم اختلاف ارتفاع کم با دریا و وجود مئاندرهای فراوان و سرعت کم آب ، به دلیل ورقه ای بودن این رسوبات ، اغلب تا دریا رودخانه ای گل آلود را شاهد هستیم .
ارتفاعات جنوبی به دلیل اختلاف ارتفاع شدید با دشت آبرفتی شمال آن به همراه بارندگی زیاد موجب روان شدن رود خانه های جنوبی – شمالی بسیار جوان باقدرت فرسایش شدید گردیده اند که این رود خانه ها پس از قره سو ١٦١٠ رسیدن به دشت با تشکیل مخروطه افکنه های درشت دانه ؛ رسوب عمدهء خود را به جا می گذارند و پس از الحاق به آبراهه اصلی حوضه آبریز قره سو به دلیل تغییر مسیر ناگهانی ٩٠ درجه ای ؛ کلیه رسوبات دانه ریز خود را نیز در رود خانه تخلیه کرده و رودخانه پیر قره سو با باری از رسوب به تانی به سمت دریا روانه می شود منبع : منابع آب استان گلستان برآورد مقادیر شماره منحنی CN مقدار و حجم روانابها به ویژگیهای حوضه و وضعیت هواشناسی وابسته است ؛ و تخمین روانابها نیازمند یک شاخص برای نشان دادن این دو عامل می باشد."