چکیده:
برجسته کردن عبارات قرآنی در متون مکتوب - چه با تغییر در نوع نوشتار و چه با استفاده از علائم ویرایشی - موضوعی است که قرنها مورد توجه مولفان، نسخهبرداران و ناشران قرار گرفته است. همچنین، فهرستبرداری از این عبارات و درج آنها به صورت آماری در بخش پایانی کتب نیز در تالیفات دهههای اخیر متداول بوده است. مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، طی بیش از دو دهه فعالیت خود تلاش نموده تا محوریت قرآن و حدیث را در نرمافزارهای تولیدی حفظ نماید که این تلاشها ابتدا تفاوت چندانی با مدل مکتوب نداشته است؛ اما به مرور زمان روشهای ابتکاری نوینی برای سرعت و دقت بیشتر به کار گرفته شده که آخرین آنها طرح «جستجوی هوشمند عبارات قرآنی در متون دیجیتال» میباشد.
خلاصه ماشینی:
مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، طی بیش از دو دهه فعالیت خود تلاش نموده تا محوریت قرآن و حدیث را در نرمافزارهای تولیدی حفظ نماید که این تلاشها ابتدا تفاوت چندانی با مدل مکتوب نداشته است؛ اما به مرور زمان روشهای ابتکاری نوینی برای سرعت و دقت بیشتر به کار گرفته شده که آخرین آنها طرح «جستجوی هوشمند عبارات قرآنی در متون دیجیتال» میباشد.
انتقال ویرایش از کتاب به ماشین اولین مرحله جداسازی متون قرآنی در مرکز مانند دیگر متون خاص، بدین شیوه بود که پژوهشگر با استفاده از حافظه، علائم ویرایشی و احیاناً مراجعه به معاجم، متنی را که به عنوان آیه شناخته بود، نشانگذاری میکرد؛ بدون آنکه نتیجه تلاش او از طرف ماشین، مورد بازنگری قرار گرفته، آدرسدهی و اعراب گذاری شود و ارتباطی بین آیات و متون برقرار گشته و یا دست کم آماری از آن ارائه گردد.
3. بررسی صحت متن و آدرس آیات در دو مرحله قبل دیدیم که آیات، نشانگذاری و آدرسدهی شده بودند و با کمک آدرسها، ارتباط بین آیه و متن نیز برقرار گشت؛ اما به دلیل عدم کنترل کار توسط ماشین، اولاً: ممکن بود آدرسهای اعمال شده و در پی آن، ارتباط ایجاد شده اشتباه باشند و ثانیاً: این امکان نیز وجود داشت که در متون قرآنی، اشتباهات ناشی از تایپ نادرست، همچنان باقی مانده باشد.