چکیده:
هرچند ازدواج موقت یکی از اشکال ازدواجهای مشروع به لحاظ تطابق با نهادهای حقوقی و دینی حاکم بر جامعۀ ایران است، در پژوهش حاضر بهمنزلۀ یک سنت اجتماعی و قرائت عرفیشده یک حکم دینی مورد توجه بوده است. در این مطالعه، به درک و تصوری که از عوامل زمینهساز و انگیزههای ازدواج موقت زنان وجود دارد پرداخته شده است. این مهم از طریق روش کیفی و با اتخاذ تکنیک مصاحبۀ عمیق انجام پذیرفته است. یافتههای پژوهش از خلال مصاحبه با 26 زن ساکن شهر تهران، که برخی دارای تجربۀ ازدواج موقت و برخی فاقد این تجربه بودهاند، بهدست آمده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد از نظر مشارکتکنندگان، «فشار اجتماعی»، «تسهیل دینی»، «فشار فرهنگی»، «احساس نیاز اساسی»، «ناکارآمدی تعاملات زناشویی (بهخصوص برای برخی مردان)»، «فراهمنبودن موقعیت ازدواج دائم»، «فرار از تعهدات ازدواج دائم»، «زمینهسازی برای ازدواج دائم»، «تنوعطلبیـ سیالیت»، و «رجحان نسبی ازدواج موقت به رابطۀ خارج از چارچوب»، شرایط و زمینههای تأثیرگذار بر ازدواج موقت زناناند. ذکر این نکته ضروری است که یافتهها، ماهیت بسترمند و موقعیتی دارند و بههیچوجه از تعمیم آماری کمی برخوردار نیستند.
خلاصه ماشینی:
"نتایج این پژوهش نشان میدهد از نظر مشارکت کنندگان ، «فشار اجتماعی»، «تسهیل دینـی»، «فشار فرهنگی»، «احساس نیاز اساسـی»، «ناکارآمـدی تعـاملات زناشـویی (بـه خصـوص بـرای برخـی مـردان )»، «فراهم نبودن موقعیت ازدواج دائم »، «فرار از تعهدات ازدواج دائم »، «زمینه سازی برای ازدواج دائم »، «تنوع طلبـیـ سیالیت »، و «رجحان نسبی ازدواج موقت به رابطۀ خارج از چارچوب »، شرایط و زمینه هـای تـأثیرگـذار بـر ازدواج موقت زنان اند.
به طور مشخص ، در این مطالعه بر آنیم به این سؤال پاسخ دهیم که «مشارکت کننـدگان در پـژوهش ، از چـه عـواملی به منزلۀ زمینه ، انگیزه ، و شرایط ازدواج موقت برای زنان یاد میکنند؟» پیشینۀ تحقیقاتی در ایران ، به خصوص هم زمان با اظهارات برخی مسئولان سیاسیـ مذهبی (هاشـمی رفسـنجانی ١٣٦٩)، دیدگاه های جدلی دربارة ازدواج موقت در سطح جامعه قـوت یافـت ؛ اظهـاراتی کـه بـا ارزش های اخلاقی و انتظارات فرهنگی درگیر شده و بحـث هـای زیـادی در رسـانه در داخـل و خارج کشور به راه انداخت [٢٨،ص ٢٠٣].
در تحقیقی دیگر، که با عنوان «بررسی زمینه ها و پیامدهای ازدواج موقت برای زنان » انجام گرفته (پریشی ١٣٨٧)، مصاحبه های عمیق با ٢٨ نفـر از زنـانی کـه سـابقۀ ازدواج موقت داشته اند، حاکی از آن است که دلایل ازدواج موقت این زنان بـه طـورکلـی ترکیبـی از نیازهای اقتصادی، عاطفی، و جنسی و درنهایت نیاز به حمایت اجتمـاعی اسـت ."