چکیده:
تفاوتهای جنسیتی در تولید علم، امروزه بهطور فزایندهای، مورد توجه جامعهشناسان علم قرار گرفته است. آگاهی از وضعیت اولویتهای علم، فناوری، و منابع انسانی مبتنی بر جنس، از عوامل تعیینکننده در سیاستگذاریهای علم و موفقیت برنامهها خواهد بود. مطالعۀ حاضر با هدف بررسی جایگاه و سهم زنان در گروههای علمی و نشریات علمیـ پژوهشی علوم اجتماعی انجام شده است. این پژوهش از روش کمی از نوع تحلیل ثانویه استفاده کرده است. در این راستا، با مراجعه به بایگانی 18 نشریۀ علمیـ پژوهشی علوم اجتماعی در فاصلۀ سالهای 1388ـ1392 و انتخاب تصادفی یک شماره از هر سال در مجموع 89 جلد از نشریات مذکور جهت تحلیل انتخاب شدند. نتایج نشان داد از میان نشریات بررسیشده، زنان فقط در 4 مجله (22درصد) مدیر مسئول و در 5 مجله (28درصد) مسئولیت سردبیری را برعهده داشتهاند. همچنین، 47 نفر (21درصد) از کل هیئت تحریریه نشریات (224 نفر) زن بودند. از مجموع 685 مقالۀ چاپشده در کل نشریات منتخب، زنان در 19درصد مقالات نویسندۀ اول و در 23درصد مقالات نویسندۀ دوم بودهاند. همچنین، فقط 4درصد کل مقالات را زنان بهصورت انفرادی نوشتهاند و فقط 7/6درصد مقالات بهصورت همنویسی بین زنان بوده است. میزان کلی مشارکت زنان در تولید ایدهها و تألیف مقالات معادل 42درصد کل مقالات است که نشان میدهد با وجود پایینبودن حضور زنان در موارد ذکرشده، زنان نقش تعیینکنندهای در تولیدات علمی داشتهاند. نتایج تحقیق نشاندهندۀ وجود نابرابری جنسیتی در گروههای علمی و نشریات علمیـ پژوهشی علوم اجتماعی و ناکافیبودن سیاستگذاری در درون نهاد علم در این حوزه است.
خلاصه ماشینی:
"برای همین عمده ترین سؤالات پژوهش عبارت انـد از: چنـد درصد اعضای هیئـت علمـی دانشـگاه هـای دولتـی در رشـتة علـوم اجتمـاعی را زنـان تشـکیل می دهند؟ زنان چه جایگاهی در نشریات علمی ـ پژوهشی علوم اجتماعی ایران دارند و چه اندازه در تولید علوم اجتماعی نقش دارند؟ چند نفر از مدیران مسئول ، سـردبیران و اعضـای تحریریـة نشریات علمی ـ پژوهشی حوزة علوم اجتمـاعی را زنـان تشـکیل مـی دهنـد؟ در چنـد درصـد از مقالات ، زنان نویسندة اول ، دوم ، سوم و یا بیشتر هستند؟ زنان چند درصد از مقالات را به صورت انفرادی و یا هم نویسی (مشترک بین زنان ) تألیف کرده اند؟ سهم کلـی زنـان در تولیـد مقـالات علوم اجتماعی چه میزان است ؟ پیشینة تجربی تحقیقات صورت گرفته مرتبط با موضوع را می توان در دو بخش پژوهش های داخلـی و خـارجی تقسیم کرد: - «نقش زنان ایرانی در تولید کتـاب از سـال ١٣٥٨ تـا ١٣٧٧» عنـوان مطالعـة پارسـا (١٣٨٠) بوده است ."