چکیده:
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی طرحهای ارزیابی درونی و راههای توسعه اثربخشی آن در دانشگاه فردوسی مشهد انجام شده است. روش پژوهش، مطالعه موردی و منابع جمعآوری اطلاعات در این پژوهش شامل پنج گروه شامل: مدیران گروههای آموزشی و ارزیابان درونی که طرحهای ارزیابی درونی را به اتمام رساندهاند(16)نفر، مدیران گروه و ارزیابان درونی که هنوز طرحهای ارزیابی درونی را به اتمام نرساندهاند(35)نفر، مدیران گروه و اعضای هیأت علمی گروههایی که هنوز درگیر اجرای طرحهای ارزیابی درونی نشدهاند(16)نفر، متخصصان موضوعی ارزشیابی(3)نفر و مدیران ستادی دانشگاه فردوسی مشهد(7)نفر در سال 1390بودند. برای جمع آوری اطلاعات با روش مصاحبه نیمه ساخت یافته از روش نمونهگیری هدفمند برای انتخاب مصاحبه شوندگان استفاده شد. یافتههای پژوهش با استفاده از روش تحلیل تفسیری- تأملی مورد تحلیل قرار گرفتند و اعتبار پژوهش با استفاده از نظر متخصصان تأیید شد. نتایج نشان داد که مهمترین علل خودداری برخی گروههای آموزشی از انجام ارزیابی درونی در دانشگاه فردوسی مشهد؛ عبارتند از: عدم فرهنگسازی، کمبود مشوقهای مالی و پژوهشی و عدم وجود انگیزه. مهمترین مشکلات فراروی مجریان طرحهای ارزیابی درونی در حال اجرا عبارتند از: عدم همکاری اعضای هیأت علمی، عدم وجود پایگاه جامع اطلاعاتی و به روز نبودن اطلاعات دانشجویان- اعضای هیأت علمی و گروه و دانشکده. مهمترین دلایل جهت عملیاتی نشدن راهکارها و پیشنهادهای ارائه شده در طرحهای ارزیابی درونی عبارتند از: تأکید کم و عدم پیگیری عملیاتی شدن پیشنهادها توسط دفتر نظارت و ارزیابی، باز نشسته شدن یا جابه جایی مجریان و مدیران گروههای آموزشی طرحهای خاتمه یافته. مهمترین راهکارها جهت اثربخشی بیشتر طرحهای ارزیابی درونی در دانشگاه فردوسی مشهد عبارتند از: افزایش مشوقهای مالی و پژوهشی طرح و ایجاد انگیزه.
خلاصه ماشینی:
واژه های کلیدی : ارزیابی درونی ، برنامه ریزی آموزشی ، مدیران گروه های آموزشی ، دانشگاه فردوسی مشهد مقدمه در دهه های اخیر با توجه به نقش حیاتی نظام آموزش عالی در تربیـت نیـروی انسـانی متخصص ، تولید دانش و ارائه خدمات تخصصی و از طرف دیگر با توجه به چـالش هـای پیش روی آن از قبیل توسـعه روزافـزون دانشـگاه هـا و مؤسسـات آمـوزش عـالی جهـت پاسخ گویی به تقاضای اجتماعی ، دانش محور شدن اقتصاد و توسعه فناوری اطلاعات ، توجه به کیفیت دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی بیش از پیش ضرورت یافته است تا با توجه به محدودیت منابع ، موفقیت در دستیابی به اهداف و حـداکثر کـارایی و اثربخشـی تحقـق یابد(بازرگان و همکاران ، ١٣٨٦؛ به نقل از اسحاقی و همکاران ، ١٣٩٠).
ارزیابی درونی به لحـاظ عملیـاتی عبـارت از جمـع آوری 1Mortel & Bird 2 Evaluation 3 Internal evaluation 4 Self- evaluation اطلاعات مناسـب و بـه روز از مدرسـان ، دانشـجویان و دانـش آموختگـان دربـاره عوامـل تشکیل دهنده واحد آموزش عالی و به منظـور قضـاوت دربـاره کیفیـت و برنامـه ریـزی در جهت بهبود است (ولاسینو و همکاران ١، ٢٠٠٤)؛ بر این اساس ، ارزش یابی اجرای برنامه که یک بخش عمده و مهم روند ارزش یابی آموزشی است به ارزیابان کمک می کنـد تـا نقـاط ضعف یک برنامه را آشـکار کننـد و راهکارهـایی مـؤثر جهـت موفقیـت برنامـه هـا ارائـه دهند(گرمتیکوپولس و همکاران ٢، ٢٠٠٧).