چکیده:
همزمان با افزایش پژوهشهای داخلی در زمینۀ حسابرسی طی دهۀ اخیر، حوزههای مطالعۀ مختص به آن نیز متنوع شده است. نوعشناسی تحقیقات علمی ضروری به نظر میرسد؛ زیرا ضمن سازماندهی دانش در زمینهای خاص، برای درک روابط بین موضوعات تحقیق و شناخت تکامل موضوعات طی زمان، مفید است. هدف مقالۀ حاضر، بررسی تحلیل محتوای تحقیقات علمی ـ پژوهشی حسابرسی طی دو دهۀ اخیر است. بر این اساس، با بهرهمندی از طبقهبندی شانزدهگانۀ لسج و وچلر (2012)، 118 مقاله از 16 مجلۀ علمی ـ پژوهشی طی سالهای 91-1378 تجزیهوتحلیل محتوایی شدند. نتایج حاکی از آن است که در برخی از طبقهها پژوهشی صورت نگرفته است و تنوع در طبقههای فرعی حوزههای یادشده نیز چشمگیر نیست. به لحاظ تنوع مطالعات، پژوهش لسج و وچلر نسبت به مطالعات داخلی از تنوع بیشتری برخوردار است و دورۀ 1391- 1388 بهلحاظ کارکرد موضوعی، شباهت بسیاری به دورۀ مدرن اشارهشده در پژوهش لسج و وچلر دارد. عمدۀ پژوهشها روی نمونۀ نسبتا کوچکی اجرا شدهاند و روش پژوهش بهکاربردهشده از تنوع خاصی برخوردار نیست.
خلاصه ماشینی:
"نوع شناسی تحقیقات حسابرسی ٨ طبقه ای ١٦طبقه ای درصد ارتباط حسابرس ـ صاحبکار %47 حرفه %20 گزارش حسابرسی و استفاده کنندگان صورت های مالی %10 مقررات بین المللی (استانداردهای حسابداری و حسابرسی ) %3 ارتباط حسابرس ـ مشتری %11 خدمات غیرحسابرسی %3 قرارداد حسابرس ـ صاحبکار %0 مسئولیت و دادخواهی %0 حاکمیت شرکتی %7 دیدگاه تداوم فعالیت %3 بازار حسابرسی %7 حسابرسی مالیاتی %3 آموزش %3 نمونه گیری حسابرسی %0 روش شناسی حسابرسی %34 روش های حسابرسی %22 خطر تقلب و ریسک حسابرسی %8 قضاوت حسابرس %3 جمع %100 همان طور که در جدول ٢ مشاهده می شود، در دورة اول واژگان کلیدی پرکاربرد، حسابرسـی ، روش ها و روش های تحلیلـی آمـاری بـوده اسـت .
نوع شناسی تحقیقات حسابرسی پژوهش لسج و وچلر ٨ طبقه ای ١٦ طبقه ای حاضر (2012) ارتباط حسابرس ـ صاحبکار %47 %52 حرفه %20 %11 گزارش حسابرسی و استفاده کنندگان صورت های مالی %10 %15 مقررات بین المللی (استانداردهای حسابداری و حسابرسی ) %3 %5 ارتباط حسابرس ـ مشتری %11 %11 خدمات غیرحسابرسی %3 %2 قرارداد حسابرس ـ صاحبکار %0 %6 مسئولیت و دادخواهی %0 %3 حاکمیت شرکتی %7 %4 دیدگاه تداوم فعالیت %2 %6 بازار حسابرسی %7 %4 حسابرسی مالیاتی %2 %2 آموزش %2 %6 نمونه گیری حسابرسی %0 %4 روش شناسی حسابرسی %34 %22 روش های حسابرسی %22 %7 خطر تقلب و ریسک حسابرسی %8 %3 قضاوت حسابرس %3 %12 جمع %100 %100 تحقیقات حسابرسی در ایران تا انتهای سال ١٣٨٧ (٢٠٠٨) بیشـتر بـه مسـائل حرفـه ماننـد سودمندی حرفه و نقش اعتباردهی ، کیفیت حسابرسی و کاربرد روش های تحلیلی ، معطوف بـوده است ."