چکیده:
حسابرسان برای قیمتگذاری خدمات حسابرسی از عوامل گوناگونی استفاده میکنند. از لحاظ نظری، ریسک و پیچیدگی واحدی که رسیدگی میشود از عوامل اصلی مؤثر بر حقالزحمۀ حسابرسی است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر ریسک با وضعیت مالیاتی شرکت بر حقالزحمۀ حسابرسی است. ریسک یادشده از طریق اندازۀ نرخ مؤثر مالیاتی شرکت کمیسازی میشود. در این راستا، هر چه نرخ مؤثر مالیاتی کمتر باشد، ریسک وضعیت مالیاتی شرکت (اجتناب مالیاتی) بیشتر است. برای بررسی این موضوع، نمونهای متشکل از 62 شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران در سالهای 1387 تا 1392 انتخاب شد. فرضیههای پژوهش بهکمک تحلیل رگرسیون بررسی شدند. شواهد پژوهش نشان میدهد رابطۀ منفی (مثبت) و معناداری میان نرخ مؤثر مالیات (ریسک وضعیت مالیاتی) و حقالزحمۀ حسابرسی وجود دارد. به بیانی، هر چه وضعیت مالیاتی شرکت از ریسک بیشتری برخوردار باشد، حقالزحمۀ حسابرسی بیشتری پرداخت میشود. همچنین نتایج پژوهش برقراری رابطۀ مثبت و معنادار میان اندازۀ شرکت و گزارش زیان را تأیید کرد و نشان داد میان اهرم مالی و اظهار نظر تعدیلشده با حقالزحمۀ حسابرسی رابطۀ منفی و معناداری وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه برای محاسـبة ایـن نـرخ ، باید از اطلاعات مالیات پرداخت شده و سـود بـیش از ٥ سـال اسـتفاده شـود و بـا در نظرگـرفتن وضعیت اقتصادی و تجاری ایران و مدت زمان طولانی وصول مالیات ها و تجربـه هـای محققـان دیگر به ویژه دیرنگ و همکاران (٢٠٠٨)، میزان اجتناب مالیاتی (نرخ مؤثر مالیات ) در این پژوهش نیز از رابطة ٣ محاسبه شده است : ∑t6=1 tax paidt رابطة ٣) lOng − runeffeCtive taxrate =∑6 t=1 pre − taxinCOmet به گفته ای دیگر، نرخ مؤثر مالیات از تقسیم مجموع مالیات پرداختی طی ٦ سـال بـر مجمـوع سود قبل از مالیات طی آن ٦ سال به دست می آید.
در این پژوهش تلاش شده است با در نظرگـرفتن محـیط قـانونی و حرفـه ای حسابرسـی در ایران و سایر تحقیقات انجام گرفته در این زمینه ، عوامل مؤثر بر حق الزحمة حسابرسی و برخـی از متغیرهای مهم برای کنترل تأثیر وضعیت مالیاتی بررسی شود.
در این راستا، اندازة شرکت ، اهـرم مالی ، نوع اظهار نظر حسابرس ، سطح کل اقلام تعهدی و تأثیر زیان ده بـودن شـرکت ، متغیرهـای کنترلی در نظر گرفته شدند که به شرح زیر اندازه گیری می شوند: LNSIZE: با در نظرگرفتن تورم حاکم بر اقتصاد ایران و توجه به اینکه در دوران تورم ، اطلاعات صورت سود و زیان در تصمیم گیری اطلاعات مناسبی تلقی مـی شـود؛ انـدازة شـرکت از طریـق لگاریتم طبیعی میانگین جمع دارایی ها و فروش محاسبه شده است .
Journal of Accounting, Auditing & Finance, 24(1): 115-144."