چکیده:
هدف این مطالعه ، بررسـی آثار راهبردهای مختلف مدیریت درآمدهای نفتی بر عملکرد اقتصاد کلان در ایران است . برای این منظور ابتدا راهبرد «هزینه کردن و رفتن » و سپس «افزایش تدریجی ذخیره سازی درآمدهای نفت » به عنوان یک راهبرد فرضـی مورد ارزیابی قرار گرفته است . در این تحقیق از داده های اقتصاد ایران طی سـال های ١٣٩٠-١٣٤٤ و یک مدل نئوکینزی تعادل عمومی پویای تصـادفی برای این منظور اسـتفاده شـده اسـت . نتایج به دسـت آمده بر اسـاس راهبرد نخسـت که دولت همه مازاد درآمدهای نفتی را صرف هزینه های جـاری و عمرانی میکنـد؛ حـاکی از آن اســـت کـه هرگاه درآمدهای نفتی دولت دچار نوســـان میشـــود، ســرمایه گذاری دولتی و بخش خصــوصــی کاهش یافته و در نتیجه منتج به افزایش تولید و رشــد اقتصــادی نمیشـود. در این رویکرد مصـرف موثر که ترکیبی از مصـرف خصـوصی و هزینه های مصرفی دولت به عنوان کالاهای عمومی اســت کاهش مییابد. دلیل این مســاله لحاظ پارامتر هدر رفت در مخارج دولتی درون مدل میباشـد. بر اسـاس راهبرد دوم ، دولت مازاد درآمدهای نفتی را در صندوقی ذخیره کرده و به تدریج و مداوم بازدهی ناشی از این درآمدها را در قالب سرمایه گذاری دولتی صرف فعالیت های عمرانی میکند. در نتیجه این رویکرد، تولید، مصرف موثر و البته تورم نیز افزایش می یابد. در مجموع نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان میدهد که پس انداز منابع درآمدی نفت در صــندوق به عنوان یک ضــربه گیر در برابر کاهش درآمدهای نفتی عمل میکند
This study investigates the effects of oil revenues management on macroeconomic performance in Iran. «Spend- as –you- go» strategy then the «Gradual –Scaling-up» Strategy as a counterfactual one. For this purpose، We have used Iran’s data economy during 1344-1390 (1965-2011) and employed a New Keynesian Dynamic Stochastic General Equilibrium (NKDSGE) model. Based on the first strategy، government allocated all oil revenues surplus obtained from the long run trend to the current and reconstructive expenditures. The findings of the first strategy illustrate that، fluctuations in oil revenues، decreases public and private investments. As a result، we have a reduction in production and economic growth. Moreover، the effective consumption، which is a combination of private and government consumption expenditure، as public goods، declines. The cause of this problem is waste in public expenditure. Based on the second strategy، known as counterfactual strategy، government reserves the oil revenues’ surplus and invests the returns of these reserves in reconstructive activities، gradually but consistently. Based on the second strategy، even with the fluctuation in oil revenues، production boosts due to persistence and continuance of government and private investments. Furthermore، effective consumption and inflation increase. As a whole، the results show that in the second counterfactual strategy; i. e. gradual –Scaling-up، The Oil fund acts as a buffer against decline in oil revenues.
خلاصه ماشینی:
در این مطالعه از یک چارچوب نئوکینزی تعادل عمومی پویای تصادفی برای تبیین آثار نحوه مدیریت درآمدهای نفتی با لحاظ راهبرد «هزینه کردن و رفتن » و «افزایش تدریجی ذخیره سازی درآمدهای نفت » استفاده شده است .
نتایج دیگر این مطالعه نشان میدهد که استفاده از صندوق نفت برای ایجاد ثبات در اقتصاد کلان در بلندمدت میتواند مؤثر باشد و نیز می تواند تکانه های قیمتی کالاها را در بازار تعدیل نماید.
حقیقی و همکاران (١٣٩٢) در مطالعه خود با عنوان تحلیل تعادل عمومی پویا از اثرات قاعده بقای ثروت طبیعی در بهره برداری از درآمد نفت و گاز با استفاده از یک مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر به بررسی این موضوع میپردازند که عمل نمودن بر اساس قاعده «بقای ثروت طبیعی» چه آثاری بر متغیرهای اقتصادی از جمله رفاه ، اندازه دولت ، تولید و صادرات غیرنفتی خواهد داشت .
سرمایه گذاری بیشتر منتهی به انباشت بیشتر سرمایه ها و افزایش رشد و تولید در سایر بخش های غیرنفتی میشود؛ اما در صورت سرمایه گذاری بیشتر دولت در اقتصاد، منابع موجود جهت پس انداز در صندوق نفت کاهش مییابد و از این طریق اقتصاد در برابر شوکهای منفی احتمالی نفت آسیب پذیر خواهد بود.
مصرف مؤثر Ct در این مطالعه ترکیبی از مصرف بخش خصوصی Ctp و مخارج مصرفی دولت GtCC به عنوان نماینده کالاهای عمومی به شکل رابطه زیر در نظر گرفته شده است .
در راهبرد دوم (راهبرد فرضی) یعنی افزایش تدریجی ذخیره سازی درآمدهای نفت که دولت بخشی از درآمدهای نفتی را در صندوق پس انداز مینماید و به تدریج بازدهی آن را در زیرساخت های اقتصاد (فعالیت های عمرانی) سرمایه گذاری مینماید، نتایج با حالت قبل متفاوت است .