چکیده:
امروزه نقش زیربنایی فرهنگ در همهء تحولات اجتماعی،اقتصادی،و سیاسی برای دولتها تعریف شده است.از این رو،در برنامهریزیها بخشی ویژهء فرهنگ در نظر گرفته میشود.تاکنون سه برنامهء توسعهء اقتصادی،اجتماعی،و فرهنگی(1368- 1683)در جمهوری اسلامی ایران طراحی و اجرا شده است و هریک از آنها در بخشی مجزا به تعریف اهداف فرهنگی پرداختهاند.کتابخانههای عمومی با توجه به اهداف و رسالتهایی که برای آنها معین شده است،میتوانند نقش عمدهای در تحقق اهداف فرهنگی برنامههای توسعهای ایفا کنند.در این پژوهش قوانین، مستندات،پیوستها،و دیگر متون مرتبط با سه برنامهء توسعه بررسی شده و بیش از پنجاه بند که در تعامل مستقیم و غیرمستقیم با کتابخانههای عمومی بودهاند،بازیابی شدهاند.سپس این موارد با توجه به اهداف و رسالتهای کتابخانههای عمومی که در آخرین رهنمودهای ایفلا برای کتابخانههای عمومی آمده است،تفسیر شدهاند. به نظر میرسد که کتابخانههای عمومی با توجه به کارآیی و رسالتی که برای آنها متصور است،هنوز به جایگاه درخوری در برنامههای توسعهای ایران نرسیدهاند.
خلاصه ماشینی:
"متأسفانه در اصل قانون برنامهء اول هیچ اشارهای به آموزشهای غیررسمی یا ایجاد امکاناتی برای دستیابی به اطلاعات مشخص و مطالعات شخصی نشده است و فقط در قسمت سیاستهای اجرایی بخش آموزش و پرورش عمومی پیوست قانون برنامهء اول به کتابخانهء عمومی به عنوان یک نهاد پشتیبان برای آموزشهای رسمی اشاره شده است: "تقویت و گسترش کتابخانههای مدارس و همکاری با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان و نیز کتابخانههای عمومی برای زیر پوشش قرار دادن هرچه بیشتر مدارس بدون کتابخانه"(2:18-27).
در پیوست لایحهء برنامهء دوم نیز در بخش فرهنگ،ایرانگردی،و نظایر آن تقریبا با همین عبارات یعنی ترویج و اعتلای فرهنگ مطالعه و کتابخوانی و توسعهء کمی و کیفی مطلوب و کتابخانههای عمومی و ایجاد زمینهء دسترسی اقشار مختلف به فرهنگ مکتوب به ویژه میان کودکان و نوجوان این مسئله به عنوان یکی از اهداف کیفی بخش مذکور ذکر شده است.
در پیوست لایحهء برنامهء دوم نیز یکی از هدفهای کیفی برشمرده عبارت است از: "ترویج و اعتلای فرهنگ مطالعه و کتابخوانی و توسعهء کمی و کیفی کتابهای مطلوب و کتابخانههای عمومی و ایجاد زمینهء دسترسی اقشار مختلف به فرهنگ مکتوب به ویژه میان کودکان و نوجوانان"(3:1)؛و"اولویت دادن به کودکان و نوجوانان در برنامههای فرهنگی و هنری"نیز به عنوان یکی از خط مشیها و سیاستهای این برنامه قید شده ـاست(3: 2).
Available: "The IFLA/Unesco Public Library htm."